En iyi Hint filmleri öneri listesi ve dünden bugüne Hindistan sineması

En iyi Hint filmleri öneri listesi ve dünden bugüne Hindistan sineması olarak, Hint sinemasına ait dünden bugüne yapılmış en iyi filmleri bir araya getirdik. Film listesine geçmeden önce Hindistan sinema tarihine, Hint sinema diline ve Hint’lerin, sinemayı bir kültür taşıyıcısı aracı olarak kullanma becerisine değineceğiz. İşte 20 en iyi Hint filmleri öneri listesi ve dünden bugüne Hindistan sineması:

Hindistan, kültürünü dünyaya tanıtmada ve nesilden nesile aktarmada sinemayı bir araç olarak en iyi kullanan ülkelerden biri. Hindistan sinema sektörü, kendine özgü film diliyle; filmlerinde kullandıkları kültürel unsurlarıyla dünyaya iyi bir örnek. Hele de tüketim toplumuyla birlikte kültüründen kopartılarak tektipleştirilen toplumların var olmaya başladığı günümüz dünyasında, tarihsel bir paradigma çizme adına tüm insan topluluklarının ihtiyaç duyduğu ”kültür” kavramının içinin iyiden iyiye boşaltıldığı bir devirde…

Hindistan sinema tarihi

Bugün dünyanın en önemli ikinci film endüstrisi olarak da bilinen endüstri, Hindistan’da bulunmakta olan Bollywood. Bollywood, 1920’de Hindistan’ın şu anki adıyla Mumbai, eski adıyla Bombay şehrinde kuruluyor. Bollywood terimi, Hollywood ve Bombay isimlerinden esinlenilerek oluşturulmuş. Kurulduğu 1920’den günümüze ciddi anlamda gelişmiş sinema sektörü olan Bollywood, yılda bin 500’den fazla ürettiği film sayısıyla bugün dünyanın bir yılda en çok film üreten sinema endüstrisi. Fakat tarihçesine baktığımız zaman, Hint sinemasının doğmasına ön ayak olanın, yine sinema sanatının doğduğu ve geliştiği yer, Avrupa olduğunu görürüz.

Sinema sanatının Hindistan’da bilinmeye başlanması, 1896’da sinema tarihinin en önemli isimlerinden Fransız Lumiere kardeşlerin, Bombay’da coşkulu bir izleyici kitlesine altı kısa filmden oluşan sinematografilerini göstermelerine dayanır. Bunun üzerine 1897 yılında Hint sineması doğmaya ve Hindistan’da kısa filmler yapılmaya başlanır. Fakat Hint sinemasının babaları olarak bilinen isimler, 1913’te Hindistan’ın ilk uzun metrajlı sessiz filmini yapan Dada Saheb Phalke ve 1931’de Hindistan’ın ilk sesli filmini yapan Ardeshir Irani.

Sesli sinemanın gelişmesiyle birlikte Hindistan’daki film endüstrisi de canlanmaya başlar. Bu devirde Hint sinemasına asıl ilham kaynağı ise Hindistan’ın mitolojik metinleri olur. Filmler, Hindistan’ın yerel dilleri olan Hintçe, Tamilce, Telugu ve Bengalce’de üretiliyordu. Ancak 1947 yılına gelindiğinde Hindistan’ın, Avrupa sömürgesinden kurtulup bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte Hint sinemasında mitolojik ve tarihi hikayelerin yerini sınıf ayrılıklarına, alt sınıfların hayatlarına, fuhuş sistemine ve sosyal tabulara ilişkin filmler almaya başlar ve böylece Bollywood da asıl sıçramasını gerçekleştirmiş olur. 1960’lara gelindiğinde ise Hindistan, Batı’daki gelişmelerden esinlenerek Hint sinemasına aksiyon, komedi, melodram gibi türleri içeren yapımlar katmaya başlar.

Günümüze gelindiğinde ise Hindistan bağımsız sinema sektörünün de büyümeye başladığını, özel yatırımların bu alana da yatırım yaptığını görüyoruz. Hindistan, hem Bollywood endüstrisine hem de bağımsız sinema endüstrisine canlılık katmaya ve yatırım yapmaya devam ediyor. Hint sinemacılar da kendi kültürlerine özgü film dillerini, yaratıcılıklarıyla harmanlayıp ”Hint sineması nedir?” sorusuna adeta cevap niteliğinde yapımlar üreterek Hindistan’a özgü bir sinema kültürü ortaya çıkarmış durumdalar.

Hindistan sineması ve Masala Film tarzı

Temasında ”aile” nin yer aldığı, Hindistan kültürünü; renkleriyle, kıyafetleriyle, hepsi farklı anlamlar ifade eden dans figürleriyle yansıtan dans şovları ve beraberinde işlenen aşk, macera ve aksiyonun oluşturduğu film tarzı, Masala Film.

1970’ler Hindistan sinemasının en önemli yönetmenlerinden biri olan Manmohan Desai’e ait Masala Film yaklaşımı, bugün bile Hindistan sinemasında çok etkili. Desai, Masala yaklaşımını savunurken “İnsanların sefaletlerini unutmasını istiyorum. Onları yoksulluğun olmadığı, dilencilerin olmadığı, kaderin kibar olduğu ve tanrının sürüsüne bakmakla meşgul olduğu bir hayal dünyasına götürmek istiyorum.” ifadelerini kullanmış. 1970’lerden bu yana hala Bollywood endüstrisine hakim olan Masala tarzı, aksiyon, dram, romantizm, komedi ve melodramı bir arada bulundurur.

Dünden bugüne en iyi Hint filmleri öneri listesi

1 – Amar Akbar Anthony (1977)

Listemizin ilk filmi, Masala tarzına örnek teşkil edecek Manmohan Desai‘nin en iyi filmlerinden biri, Amar Akbar Anthony.

Film, küçükken ayrı düşmüş ve Hindu, Müslüman ve Hristiyan gelenekleriyle farklı evlerde büyümüş üç kardeşin bir araya geliş hikayesini anlatıyor. 1977’de çekilen Amar Akbar Anthony, çekildiği yılda gişe rekorunu da kırmayı başarmış. 25. Filmfare Ödülleri’nde ise En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Müzik Yönetmeni ve En İyi Kurgu da dahil olmak üzere 3 farklı ödülün sahibi olmuş.

Apu Trilojisi / Apu Üçlemesi

Hindistan’nın 1950’ler döneminde yaşayan alt sınıf bir ailenin, köydeki hayatlarından şehir hayatına geçişlerine doğru uzanan hikayelerini konu edinmiş, Hindistan’lı usta yönetmen Satyajit Ray üçlemesi. Üçleme, adını filmde hikayesi anlatılan ailenin küçük çocuğu Apu’dan alıyor.

2 – Pather Panchali (1952)

Apu Üçlemesi’nin ilk filmi olan Pather Panchali (Amansız Yol), Hindistan’da köy yaşamı süren iki çocuklu bir ailenin zorlu hayatını gözler önüne seriyor. Bu fakir aile, sürdürdükleri köy hayatında uçuk dökük bir eve sahiptir. Film boyunca iki çocuğun kendi dünyalarındaki hayalleri ve o hayallere ket vuran koşullar işleniyor. Film, dram türünde çekilmiş ve Hindistan’ı, adeta bir Hintli olarak deneyimlemenize olanak sağlıyor. Köy yaşamı ve köydeki insan ilişkileri, kıskançlıklar, çatışmalar ama yanı sıra en zor durumda düşmanı bile olsa komşusuna yardım elini uzatan köy insanlarının ilişkileri yansıtılıyor. Maalesef fakirlik ve zorlu koşullar, ailenin babası para kazanmak için şehre gitmiş olduğu sırada çok ağır bir sonuca neden olarak, evin kız çocuğunun hayatına bedel olacak.

3 – Aparajito (1955)

Usta yönetmen Satyajit Ray tarafından çekilmiş Apu Üçlemesi’nin ikinci filmi olan Aparajito (Yenilmez), üçlemenin ilk filminin devamını işliyor. İlk filmde köydeki zorlu koşulların ve fakirliğin ağır bir sonucu olarak kızlarını kaybeden ailenin, bu sefer geriye kalan tek çocukları Apu ile birlikte şehir hayatına başlaması anlatılıyor. Şehir hayatı, aileyi zengin yapmayacak fakat köydeki hayatlarını geride bırakıp yeni bir başlangıç yapmalarına yardımcı olacak. Yine de fakirlikten kaynaklı çileleri devam eden aile, bu sefer de bir kurban vererek ailenin babasını kaybeder. Geriye anne ve oğul olarak kalan aile, yaşam savaşı vermeye devam eder. Üçleme, ilk filminde köy hayatıyla yansıtılan o Hindistan dokusunu, bu defa şehir hayatıyla yansıtmaya devam ediyor.

4 – Apur Sansar (1959)

Apu Üçlemesi’nin son filmi olarak çekilmiş Apur Sansar (Apu’nun dünyası) , zorlu koşullarda büyüyüp okumuş Apu’nun yaşamını anlatmaya devam ediyor. Apu, yoksulluktan dolayı babasını ve ablasını kaybetmiş ama annesi tarafından okutulup, eğitiminde başarılı olmuş bir gençtir. Fakat eğitimindeki başarısı, onu zengin kılmaya yetmemiştir. Hindistan’ın zorlu yaşam koşulları, serinin son filminde de yoksulluğun adeta bir düzen haline geldiği yaşamlarla gözler önüne serilmeye devam ediliyor. Apu, zorlu koşullara rağmen eğitimini tamamlamış genç ve asi biridir. Hali vakti yerinde bir ailenin kızına aşık olur ve evlenirler. Fakat kıza sunacağı hayat, kendi geçmişindekinden çok da farklı olmaz. Bir kez daha fakirlik ve zorlu koşullar, can alır ve Apu’nun aşık olduğu kadının hayatına mal olur. Apu, bu defa hayata küser ve yeni doğmuş oğlunu terk eder.

5 – Pyaasa (1957)

Hindistan’lı aktör ve yönetmen olan Gru Dutt tarafından çekilmiş Pyassa, şiir için ölümsüz bir tutkuya sahip genç bir kahramanın hikayesini anlatıyor. Şiirlerini fakirler, yoksullar ve zenginler hakkında yazan kahraman, toplumsal ilişkilere dair oldukça radikal bir dile sahip. Sadece ölümünden sonra yayıncılar, şiirlerini yayınlayarak onu kucaklayacak ve şiirleri ünlü olacak. Pyassa, paranın insan ilişkileri üzerindeki etkisini eleştiren bir film olmakla birlikte ikiyüzlü insanların maskelerini teşhir edip, saf temiz insanların ise yalnızlığını gözler önüne serir.

6 – Mother India (1957)

Bollywood sinemasının kült filmleri arasında her daim yerini koruyacak gibi görünen Mother İndia, 1957 yılında Hint yönetmen Mehboob Khan tarafından çekilmiş. Yönetmen, bu filminde 1940 yapımlı kendi filmi Aurat/Kadın ın uyarlamasını yapmış. Film, eşini kaybetmiş iki çocuklu, köyde yaşayan dul bir kadının dramını işliyor. Filmin ana temasını Hintli kadınların sorunları, kültürel değerler ve tarihi bilgiler oluşturuyor.

7 – Manthan (1976)

Hint yönetmen Shyam Benegal tarafından 1976 yılında çekilmiş film Manthan(Çalkalama), köylülerin refahı için bir süt kooperatifi topluluğu kurmak amacıyla köye gelen bir veteriner hekimin hikayesini ele alıyor. Hindistan’daki Beyaz Devrim’in babası Dr. Verghese Kurien’in gerçek hayat hikayesine dayanan film, Amul kooperatifinin nasıl kurulduğunu göstermenin yanı sıra köydeki kast sistemi ve toplumsal dinamikleri de ele alıyor.

8 – Manzil (1979)

Yönetmenliğini Basu Chatterjee‘nin yapmış olduğu Manzil(Hedef), kendi şirketini kurma hayalleri olan işsiz bir gencin tutkusunu işliyor. Bir işe başlayan genç, şirketteki rekabet nedeniyle başarısız olur ve sonunda büyük bir borç içine girer. Film, izleyene ekonomik geçmişi ve içinde bulunduğu koşulları ne olursa olsun, hırslı olmayı ve hayallerini takip etmeyi öğretiyor. Daha da önemlisi, hataları ve başarısızlıkları kabul etmeyi ve hedefe doğru ilerlemeye devam etmeyi öğrenmemiz gerektiğini gösteriyor.

9 – Gandhi (1982)

İngiliz yönetmen Richard Attenborough tarafından çekilmiş film Hindistan-İngiltere ortak yapımıdır. Dünden bugüne en iyi Hint filmleri listesi ‘ne eklenmezse olmaz Hint filmlerinden biri.

Film, Hindistan tarihinin en önemli kişiliği Mahatma Gandhi‘nin hayatını ele alarak Hindistan’ın, Gandhi önderliğinde İngiliz sömürgesinden kurtulma mücadelesini işliyor. Biyografi film türünün en iyi örnekleri arasına girebilecek bu filmde İngiliz sömürgesi altında yaşayan Hindistan toplumunun, sadece sömürgeye karşı verdiği mücadele değil, aynı zamanda kendi içlerindeki çatışmalar da konu ediliyor.

10 – Jaane Bhi Do Yaaro (1983)

Hint yönetmen Kundan Shah tarafından çekilmiş film, Türkçe’ye Bırak Gitsin, Millet olarak çevrilebilir. Film, Hint siyasetinde, bürokrasisinde, haber medyasında ve iş dünyasında yaygın olan yolsuzluklara dair karanlık bir hiciv niteliğinde çekilmiş. Kendi fotoğraf stüdyosunu kurmaya çalışan iki arkadaşın etrafında dönenen konuları ele alıyor film. İki arkadaş, aldıkları ilk görevlerinde Bombay’in emlak dünyasının yozlaşmış dünyasına, politik ikiyüzlülüğe ve bürokratik eylemsizliğe maruz kalıyorlar.

11 – Ek Ruka Hua Faisla (1986)

En iyi Hint filmleri listesine Basu Chatterjee tarafından çekilmiş bir diğer film olan, Ek Ruka Hua Faisla (Durma Kararı) da eklemek gerekir. Film, 1957’de Sidney Lumet tarafından çekilmiş 12 Angry Men filminin Hint versiyonu olarak çekilmiş.

Kendi babasını öldürmekle suçlanan genç bir adama karşı cinayet suçlamasıyla ilgili sonuçlar, bir odada toplanan 12 jüri üyesi tarafından değerlendiriliyor. Filmin kahramanı hariç, herkes genç adamın suçluluğuna ikna olmuş durumda. Kahramansa herkesi masum olduğuna ikna etmeye çalışıyor. Filmin asıl teması, kişisel önyargıların ve önyargıların, genellikle karar vermemizi nasıl etkilediği üzerine kurulmuş.

12 – Ek Doctor Ki Maut (1990)

En iyi Hint filmleri listesine yönetmen Tapan Sinha tarafından 1990 yılında çekilmiş ve Türkçe’ye Bir Doktorun Ölümü olarak çevrilebilecek filmle devam ediyoruz. Film, cüzzam için bir aşı keşfeden genç bir doktorun trajik öyküsünü ele alıyor. Genç doktor, başka hastalıklar üzerinde çalışan seçkin bir grup bilim insanının bir parçası olmak üzere yabancı bir kuruluştan davet alır. Doktor, verimli bir araştırma üzerinde çalışırken aldığı bu daveti kabul etmekle kendi çalıştığı araştırmayı devam etmek arasında kalır.

Filmin teması, daha saygın bir gruba katılarak tanınmak adına doğrudan avantaj sağlamaktansa çok daha önemli sonuçlar doğuracak amaçların peşinden gitmek üzerine kurulu.

13 – Phir Bhi Dil Hai Hindustani (2000)

Başröllerinde Bollywood’un kralı diye anılan Shah Rukh Khan ve Hindistan sinemasının en güzel kadınlarından biri olan Juhi Chawla‘nın yer aldığı filmin, yönetmenliğini üstlenen isim ise Aziz Mirza.

Türkçe’ye Kalbimiz Hala Hindistanlı diye çevrilebilecek film, iki rakip televizyon kanalında çalışan iki muhabirin ilişkileri çerçevesinde siyasetçiler, medya patronları ve bunların çıkar ilişkileri müdahilinde toplum yönetimini ele alıyor: Siyasal çıkarlar ve maddi çıkarlar kesişiminde sömürülen sıradan insanların hikayesini anlatan film, sadece Hindistan toplumundaki sorunları değil, küreselleşmiş dünyanın ortak sorunlarını ele alıyor.

14 – Lagaan: Once Upon a Time in India (2001)

Yönetmenliğini Ashutosh Gowariker yaptığı 2001 yapımı Lagaan filminin başrölünde ise dünyaca tanınmış Hint oyuncu Aamir Khan yer alıyor. Türkçe’ye Bir Zamanlar Hindistan’da olarak çevrilen filmin konusu, Hindistan’ın Champaner kentinde geçiyor.

Kentte büyük bir kuraklık yaşanmakta. Köylüler bir araya gelerek, toprak sahipleri olan İngilizlerden Lagaan olarak verilen vergilerin bir süre için durdurulmasını isterler, çünkü ellerinde vergi olarak verecek hiçbir şeyleri kalmamıştır. Ancak İngiliz yerel yöneticiler, Hint köylülerinin önüne bir koşul koyar: Verginin kaldırılması için köylüler, İngilizleri bir kriket müsabakasında yenmelidir! Fakat köyde kriket oynamayı bilen hiç kimse yoktur. Aamir Khan’ın canlandırdığı Bhuvan adındaki bir genç ise daha önce hiç kriket oynamamış olmasına rağmen İngilizlere meydan okur.

15 – Swades (2004)

En iyi Hint filmleri öneri listesi ‘ne Ashutosh Gowariker‘ın bir diğer filmiyle devam ediyoruz. Filmin başrölünde yer alan isim ise dünyaca ünlü ve dünyanın en çok hayran kitlesine sahip ismi, Shah Rukh Khan.

Filmin kahramanı, NASA’da proje yöneticisi olarak çalışan parlak genç bir Hint bilim adamı. Çocukluk dadısını bulmak için köyüne dönenen bilim adamının, yaşadığı son derece gelişmiş NASA dünyası ile artık bulunduğu Hindistan’da yaşadığı dünya arasındaki karşıtlık görülüyor. Bilim adamı, kendi köyünde elektrik üretmek için basit ama anlamlı bir arayışa girer. Bir ülkenin gücünün halkında yattığına dair güçlü bir mesaj içeren film, ‘toplumun sorumlu ve akıllı üyeleri olarak ne yapabiliriz?’ diye soruyor.

16 – Guru (2007)

Mani Ratnam yönetmenliğinde çekilmiş 2007 yapımı Guru‘nun başröllerinde güzelliğiyle dünyaca ünlü Hint aktris Aishwarya Rai ve Abhishek Bachchan yer alıyorlar. Film, Hint iş adamı Dhirubhai Ambani’nin yaşamına dayanır.

Gurukant Desai adındaki genç, zengin bir iş adamının kızıyla evlenen ve Mumbai’de kendi kumaş işini kurmak için çeyiz olarak elde ettiği parayı kullanan hırslı bir orta sınıf çocuğudur. Başarılı olmak için her türlü yolu denemeye hazır Gurukant(Guru), poliester kumaş fabrikaları için makine parçaları kaçakçılığı yapar, yasa dışı olarak mal üretir ve kar elde etmek için stokları değiştirir. Film, ülkedeki en zengin şirketlerden birini kurma yolunda hırslı bir gencin, yeteneklerini nasıl kullandığını konu edinir.

17 – Harishchandrachi Factory (2009)

Türkce’ye Cennet Sineması Hindistan olarak çevrilmiş film, Hint sinemasının babalarından olan, 1870-1944 yılları arasında yaşamış Dada Saheb Phalke‘nin, sinemacı olma yolundaki serüvenini ve Hindistan sinemasının Phalke ile birlikte doğuşunu ele alıyor. İşte tam da bu yüzden bu önemli filmi, en iyi Hint filmleri öneri listesi ve dünden bugüne Hindistan sineması yazımıza eklemesek olmazdı. Yönetmenliğini Paresh Mokashi’nin yaptığı film, Hindistan sinemasının tarihini ele alması açısından önemli bir yere sahip.

Film, komedi-dram-biyografi türünde çekilmiş. Sinema yapmak için Hindistan’dan İngiltere’ye beş parasız bir şekilde giden Dada Saheb Phalke‘nin cesur yolculuğunu ve dönüşünde Hindistan’lılara sinemayı öğretme çabasını, komedi unsurlarıyla birlikte ele alarak izleyene hem eğlenceli keyif seyri hem de Hint sinema tarihine ilişkin bilgiler sunuyor.

18 – 3 Idiots (2009)

Tüm dünyada ses getirmiş, ülkemizde de hayli seyirci kitlesi kazanmış, başrölünde Aamir Khan‘ın bulunduğu bir Rajkumar Hirani filmi. Komedi-dram türünde çekilmiş film, Türkçe’ye 3 Ahmak olarak çevrilmiştir.

Film, prestijli bir mühendislik kolejinde öğrenim ve eğitim sistemini sorgulayan üç arkadaşın hikayesini işler. Film, daima yarış üzerine kurulu eğitim sistemini sorgulatır. Eğitim sisteminin katı kurallarının ve her daim rekabet gerektiren bir düzen üzerine kurulumunun, öğrenimi ne kadar zora soktuğunu ve tutkularının peşinden giden gençler için katı eğitim sisteminin bezdirici ve tüketici olduğunu ele alır.

19 – Oh My GOD! (2012)

Yönetmen Umesh Shukla tarafından çekilmiş 2012 yapımı OMG filmi, 2001 Avusturalya yapımı The Man Who Sued God(Tanrıya Dava Açan Adam) filminin Hindistan toplumuna uyarlamasıdır.

Filmin konusu, depremde dükkanı yıkılan ateist bir adamın, parasını ödemeyen sigorta şirketine dava açamama gerekçesi yüzünden Tanrıya dava açmasına dayanıyor. Sigorta şirketinin, sözleşmede ödenecek paranın şartları arasında deprem, sel gibi ”tanrı işi olayları” hariç tuttuğunu öğrenen adam, bu defa tanrıya dava açarak sigorta şirketlerini din adamlarıyla karşı karşıya getiriyor. Film, sorgulatıcı özelliğinin yanı sıra, toplumsal ilişkilerin ve sosyal yapının şifrelerini de ortaya seriyor.

20 – Court / Mahkeme (2014)

En iyi Hint filmleri öneri listesi ve dünden bugüne Hindistan sineması başlıklı yazımızda derlediğimiz filmler arasına son olarak da son yılların Hindistan bağımsız sinema örneklerinden biri olan, Mahkeme filmini ekliyoruz. Film, Hindistan’lı yönetmen Chaitanya Tamhane tarafından çekilmiş ve Venedik, Hong-Kong, Singapur ve Antalya gibi önemli uluslararası film festivallerinde bir çok dalda ödüle layık görülmüş.

Film, Hindistan’ın hukuk sistemini eleştirmekle birlikte Hindistan toplumsal yapısını, sınıfsal çatışmalarını, eğitim sistemini, güç sorunsallarını da işleyecek şekilde bir cinayet davasını konu ediniyor: Yaşlı bir halk şarkıcısı, şarkılarıyla bir lağım işçisini intihara teşvik etmekle suçlanıyor. Şarkıcının davasının Asliye mahkemesinde görülme süreci, hem sıradan insanların güçlü olanlar tarafından korunaksız olduğu konusunu hem de adaleti sağlamakla görevli savcı ve hakimlerin işlerine yaklaşımları yüzünden mahkemeye taşınan davalarda kılınan kararların güvenilirliliğini tartışmaya açarak ele alıyor.