Bilim kurgunun; patlayan uzay gemileri, komik uzaylılar ve değersiz zaman öldürme aracı olarak görüldüğü bir dönemde, yazar ve eleştirmen olan Theodore Sturgeon; “İyi bilim kurgu, iyi edebiyattır.” demişti. Bu sözün doğruluğu, geçtiğimiz yüzyıl içerisinde çıkmış olan pek çok kitabın hem eleştirmenler hem de okuyucular gözünde tam not almasıyla kanıtlandı. Ayrıca kitaplarla kalbimizde yer eden bilim kurgu, bununla da kalmadı ve günümüzde gerçekleşen pek çok bilimsel çalışmaya da ilham kaynağı oldu. Bizler de bu büyük edebiyat okyanusunda ön plana çıkan ve diğer pek çok esere de ilham kaynağı olan bilim kurgu kitaplarının subjektif bir listesini hazırlayalım dedik. İşte karşınızda yazılmış en iyi 10 bilim kurgu kitabı.
Tanrı Olmak Zor İş – Arkadi ve Boris Strugatski
Listemiz, en az bilinen kitaplardan biriyle başlıyor. Sovyet Rusya’nın en büyük bilim kurgu yazarları olan Strugatski Kardeşler, sistemi ve devleti eleştiren aykırı romanlarıyla ön plana çıkmışlardı. Yaşadıkları dönemde pek çok kitapları sansüre uğramış, toplatılmış ve değerleri bilinmemişti.
Tanrı Olmak Zor İş, ikilinin yazdığı en girift romanlardan biri kabul edilmekte. İnsanlığın cehaletle kararmış geçmişine bir yolculuk olan roman, aynı zamanda tanrılığın ne olduğunu, gücü elinde bulundurmanın getirdiği sorumluluk duygularının ağırlığı gibi pek çok temayı başarılı bir şekilde okuyucuya sunmakta.
Biz – Yevgeni Zamyatin
Yevgeni Zamyatin, “Biz” kitabını yazdığında peşinde yepyeni bir edebiyat türünü de getireceğini tahmin edebiliyor muydu, bilmiyorum. Bahsettiğim tür: Distopik Bilim Kurgu. George Orwell “1984”ü, Aldous Huxley “Cesur Yeni Dünya”yı, Kurt Vonnegut “Otomatik Piyano”yu yazarken bu eserden ilham aldıklarını açıkça dile getirdiler.
Makineleşen ve duygusuzlaşan insanlar, otomatikleşmiş bir toplum düzeni, bireyselliğin ortadan kalkışı… Zamyatin, tüm bu konuları bilim kurgunun sunduğu geniş metafor zemininde okuyucuya sunuyor.
Yaban Diyarlarda Yabancı – Robert A. Heinlein
“Yaban Diyarlarda Yabancı” yayımlandığı 1961 yılında bilim kurgu camiasında büyük ses getirmiş ve 1962’de “Hugo En İyi Roman” ödülünü kazanmıştı. Ancak kitabın sansürsüz versiyonu, yazarının ölümünden üç yıl sonraya yani 1991’e kadar basılmamıştı.
Kitapta, Mars’ta büyümüş bir adamın Dünya’ya gelişi ve cinsellik, ölüm, din, para gibi kavramları anlamaya çalışırken yaşadığı zorluklar anlatılmakta. Cinsellik ve din gibi konularla ilgili yaptığı yorumlar nedeniyle pek çok kişi kitabın yasaklanması gerektiğini öne sürmüş olmasına rağmen bugün bile bu eser, bilim kurgu edebiyatının en büyük mihenk taşlarından biri olmaya devam etmekte.
Vakıf Serisi – Isaac Asimov
Hem bir bilim adamı hem de bir yazar olan Isaac Asimov, sosyolojik ve toplumsal bilim kurgunun yaratıcılarındandı. Bu türün en büyük örneği tabii ki de Vakıf Serisi. Gelecekle ilgili yaptığı isabetli tahminlerle tanınan Asimov, bu eserinde de bu özelliğini ön plana çıkarmıştır.
Roma İmparatorluğunun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi’nden esinlenen Vakıf Serisi, Galaktik bir imparatorluğun çöküşünü ve ardından kurulan Vakıf’ı konu almakta. “Tarih tahmin edilebilir mi?”, “Toplum nasıl yönetilmeli?”, “İmparatorluklar neden yükselir ve çöker?” gibi sorulara cevap arayan bu eseri, en iyi 10 bilim kurgu kitabı listesine almasaydık, haksızlık etmiş olurduk.
Solaris – Stanislaw Lem
Hem 1972’de Tarkovsky tarafından hem de 2002’de Soderbergh tarafından sinemaya uyarlanan Solaris, benim nezdimde hayal gücünün en büyük yaratılarından biri. Polonyalı yazar Stanislaw Lem, sadece Solaris ile değil, yazdığı diğer eserlerle de bilim kurgu edebiyatını güçlendirmişti.
Tamamen okyanusla kaplı Solaris gezegenine araştırma yapmaya giden Chris Kelvis, bu gezegenin göründüğü gibi olmadığını ve büyük bir sırrı olduğunu keşfeder. Chris, hem kendisiyle hem de geçmişiyle yüzleşmek zorunda kalır. Hem Solaris gezegenini hem de hikayeyi saran gizem perdesi, bir sonraki sayfayı büyük bir iştahla çevirmenize neden olacak.
Karanlığın Sol Eli/Mülksüzler – Ursula K. LeGuin
Bilim kurgu ve fantezi edebiyatının kraliçesi Ursula K. LeGuin’in en başarılı iki bilim kurgu romanını birbirinden ayıramadık. İkisini de tek bir başlıkta birleştirdik. Feminist, anarşist ve taocu Ursula K. LeGuin, her edebiyat severin kesinlikle takip etmesi gereken bir yazar, bizden söylemesi.
“Karanlığın Sol Eli”, cinsiyetsiz bir toplumu incelerken, “Mülksüzler”, ütopya ve distopyanın iki farklı yüzünü gözler önüne sermekte. İki eser de LeGuin’in eşsiz tarzını, bilim kurgunun uçsuz bucaksızlığıyla birleştirmekte.
Üç Cisim Problemi – Cixin Liu
Cixin Liu, Çin kültürünü bilim kurgu ile buluşturarak son 10 yılın tabiri caizse en kafa açıcı romanını yazdı. 2015 yılında “Hugo En İyi Roman” ödülüne layık görüldü. Üçlemeden oluşan serinin, henüz ilk iki kitabı Türkçe’ye çevrildi.
Farklı zaman dilimlerinde yaşayan iki bilim insanını anlatan kitap, bilimin başarısızlığı üzerine temelleniyor. Liu, anlattığı temalarla, okuyucuyu başarıyla gererken pek çok noktada sizleri koltuğun ucuna getirmeyi de başarıyor. Siz en iyisi konusunu çok incelemeden hatta arka yazısını bile okumadan bu kitabı alın ve okuyun. Pişman olmayacaksınız.
Otostopçunun Galaksi Rehberi – Douglas Adams
Havlularınızı yanınızdan ayırmayın ve sakın panik yapmayın! Douglas Adams, Otostopçunun Galaksi Rehberi’ne bir radyo tiyatrosu olarak başladı. Programın çok tutması üzerine bir kitap yazdı, sonra bir tane daha ve bir tane daha… Ta ki beş kitaplık, harika bir komedi bilim kurgu serisi ortaya çıkana kadar. Hatta ömrü yetseydi daha da devam edeceği söylenir.
Oldukça sıradan bir perşembe sabahı, Dünya gezegeni, bir otoyol yapmak için yok edilir. Tam yok oluştan önce Arthur Dent ve uzaylı arkadaşı Ford Prefect, bir uzay gemisine otostop çekmeyi başarırlar. Ve macera başlar. Evrenin sonundaki restorandan, hayat ve evrene dair en önemli sorunun cevabına kadar pek çok harika şey bu muhteşem kitabın içinde.
Işık Tanrısı – Roger Zelazny
“Işık Tanrısı”, kişisel olarak en sevdiğim kitap. İlk okuyuşumda hiçbir şey anlamayıp yarım bırakmış, ikinci okuyuşumda hayranlıktan küçük dilimi yutmuş, üçüncü okuyuşumda da “iyi edebiyat” kavramını damarlarıma çekmiştim. “Işık Tanrısı” kolay bir kitap değil çünkü içerisinde pek çok hindu mitolojisinden isim ve terim geçmekte. Ancak bunları anlamaya başladığınızda elinizdeki kitabın sahip olduğu deha, gözler önüne seriliyor.
Dünya yok olmuş ve insanlar yeni bir gezegen bulmuşlardır. Bu gezegenin sakinleri oraya gelen insanları, sahip oldukları teknolojilerden ötürü tanrı olarak görmüşler, bunu fark eden insanlar ise büyük bir kibirle tanrılıklarını kabul etmişler ve kendilerine hindu mitolojisindeki tanrıların isimlerini vermişlerdir. Bu tanrılaşan insanlar arasından biri, Mahasamatman, bu haksızlığa bir son vermek istemektedir.
Ve En İyi 10 Bilim Kurgu Kitabı Listemizin Zirvesindeki İsim: Dune – Frank Herbert
Frank Herbert, “Dune”u yazdı ve bilim kurgu edebiyatı değişti. Bu hiç kimse tarafından yadsınamaz bir gerçek. İnsanların gözünde eğlencelik kitaplar olarak görülen bilim kurgu, “Dune” sayesinde gerçek edebiyat sayılmaya başlandı. Herbert’ın Orta Doğu’da muhabirlik yapması, jeoloji eğitimleri almış olması, kitabı gerçek olguların büyüleyiciliğine sokuyor ve bizleri büyülüyor.
Fremenler’deki Arap kültürü yansımaları, mehdi olgusunun Paul karakterinde vücut bulması, Dune gezegeni ekolojisinin insanları ve onların dinini nasıl etkilediği, genetik çalışmalarla ortaya çıkarılan peygamberler ve geleceği görmeye yarayan baharat… Tüm bunlar “Dune”un temelini oluşturan unsurların sadece bir kısmı.
Yalnızca bilim kurgu severlerin değil TÜM edebiyat severlerin okuması gereken bir şaheserdir, Dune. “İyi bilim kurgu, iyi edebiyattır.” sözünün en büyük örneklerinden biri. Şu anda Denis Villeneuve imzalı, Timothy Chalamet’in başrolünde oynadığı bir filmi de çekilmekte.
İşte bizim En İyi 10 Bilim Kurgu Kitabı listemiz bu şekilde. Peki sizin de çok sevdiğiniz ve keşke bu listede olsaydı dediğiniz bilim kurgu eserleri hangileri?
Bir Yorum Yazın