Fed Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, bazı ülkelerde “yüksek ve artmayı sürdüren” konut fiyatlarına düşük faizin neden olduğunu söyledi. Fischer ülke ismi vermedi. Ancak son 5 yıla bakıldığında konut fiyatlarındaki en yüksek artış Türkiye’de gerçekleşti. IMF de 2016 sonunda Türkiye’nin adını vererek benzer bir rapor hazırlamıştı.
Fischer isim vermedi
Fed Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, uzun süre düşük seyreden faizlerin bazı ülkelerde “yüksek ve artmayı sürdüren” konut fiyatlarına katkı sağlamış olabileceğini belirtti. Fischer, 2007-2009 konut krizinin unutulmaması konusunda uyarıda bulundu.
Fischer Salı günü Amsterdam’da basına kapalı gerçekleştirilen konuşmasında “Yapılacak daha fazla şey var” dedi ve gelişmelerin korunması ve üzerine eklenmesi gerektiğini ifade etti.
Fischer, “Dünya Büyük Resesyon ve Küresel Finans Krizi şiddetinde bir çift krizi daha kaldıramaz.” dedi.
“Konut fiyatları bazı ülkelerde yüksek ve artmayı sürdürüyor; belki de düşük faizlerin uzun süre devam etmesinin bir sonucu” şeklinde görüş bildiren Fischer, belirli bir piyasayı işaret etmedi.
IMF: Türkiye’de konut balonu var!
Fed adres göstermese de Uluslararası Para Fonu’nun (IMF), Türkiye’deki “Konut balonu” tartışmalarına katılmıştı. 57 ülkenin emlak piyasasını izlemeye alan IMF, 2016 yılının sonunda yayınladığı raporda Türkiye’de fiyatların gelişen piyasa ülkelerine kıyasla ‘şişmiş’ olduğunu söylemişti. Ancak IMF bir balon olsa da hanehalkının güvenceleri sayesinde şimdilik balonun patlama riski bulunmadığını belirtmişti.
Türkiye’de konut fiyat/kira dengesi bozuk
IMF uzmanları, Aralık 2010-Temmuz 2016 döneminde Türkiye’de emlak fiyatlarının nominal değerinin yüzde 110, gerçek değerinin ise yüzde 35 arttığını hesapladı. IMF’nin izlediği 23 gelişen piyasa ülkesinden 13’ünde gerçek fiyatlar aynı dönemde ya geriledi ya da yerinde saydı. Türkiye ise gerçek fiyatların yüzde 35 ve üzerinde arttığı 3 ülkeden biri oldu. İzleme raporunda konut fiyatı ile kira geliri bağlantısı bakımından değerlendirilen 13 ülke arasında Türkiye, yüzde 27’ye yakın oran ile açık arayla birinci olurken, en yakın takipçiler Şili ve Estonya yüzde 24 civarında kaldı.
Fiyat-kira makasındaki değişim bakımından ise Türkiye yüzde 50’ye yaklaşan oranla diğer ülkelere fark atarken, Meksika yüzde 20 ile ikinci sırayı aldı. Raporda, ‘fiyat- yıllık kira getirisi’ makasının açılmasının, fiyatların şişkinliğine işaret ettiği hatırlatılarak, fiyatların aşırı yükselmesi halinde halkın satın almak yerine kiracılığı tercih edeceği belirtildi.
Türkiye’de konut fiyatları şişmiş
Raporda, “Türk konut fiyatlamaları, bir dizi standart ölçüye göre kıyaslandığında şişmiş görünmektedir. Ancak hanehalkının olası fiyat düzeltmelerini hafifletecek tamponları bulunuyor” denildi.