İstanbul Büyükşehir Belediyesi geçmişte Kemerburgaz’dan Haliç’teki santrale kömür taşıyan dekovil hattı güzergahında raylı bir hat kuracak. 14 istasyonun bulunacağı bu hat Haliç’le Karadeniz sahilini 2 farklı koldan birbirine bağlayacak.
Haliç’le Karadeniz’i yeniden buluşturacak
Haliç’le Karadeniz’i yeniden buluşturacak olan, Haliç Kemerburgaz Dekovil hattı 13 Ocak 2017’de saat 10:00’da ihaleye çıkacak. Hattın ihale sonrası yer tesliminden itibaren 660 günde tamamlanması planlanıyor. Yaklaşık 876 milyon TL yatırımla hayata geçirilecek olan Haliç Kemerburgaz Karadeniz Sahili Dekovil hattı 55 kilometre uzunluğunda tek raydan oluşuyor. 1. Dünya Savaşı’nda Karadeniz kıyısındaki maden ocaklarından Haliç kıyısında bulunan Silahtarağa termik santraline kömür taşıyan hat, Haliç’le Karadeniz’i yeniden buluşturacak.
Cep hatları ve 14 istasyon planlanıyor
Haliç – Kemerburgaz – Karadeniz Sahili Dekovil Raylı Sistem Projesi yapımı planlanan Eminönü-Alibeyköy Tramvay hattı ile Santral İstanbul istasyonuna, inşası devam eden Kabataş-Mahmutbey metro hattı ile Sadabad İstasyonuna, yapımı planlanan Kağıthane-İTÜ Ayazağa metro Hattı ile TT Arena istasyonuna entegre olacak.
Hat, Santral İstanbul’dan başlayıp, Kağıthane Deresi ve Cendere yolunu izleyerek Mithatpaşa’da 2 kola ayrılacak. Kollardan biri Ayvadbendi ve Yovankoru’dan, diğeri ise Göktürk, Odayeri ve Ağaçlı güzergahından Karadeniz sahiline ulaşacak. Bu kollar sahilde birleşerek bir ring meydana gelecek. Hattın üzerinde 2 kilometreyi geçmeyen aralıklarla, karşılıklı gelen araçların geçişini kolaylaştırmak için cep hatları ve 14 istasyon planlanıyor.
Haliç Kemerburgaz Dekovil hattı güzergahı şöyle olacak;
– Santral İstanbul
– Kağıthane Belediyesi
– Sadabad Meydanı
– Cendere
– Türk Telekom Arena
– Hamidiye
– Kemerburgaz
– Mithatpaşa
– Ayvadbendi
– Yovankoru
– Ağaçlı
– Odayeri
– Göktürk Merkez
İSTANBUL’U İLK KEZ ELEKTRİĞE KAVUŞTURAN SANTRALİNE KÖMÜR TAŞIYORDU
Haliç Kemerburgaz Karadeniz Dekovil hattı, 1. Dünya Savaşı’nda Karadeniz kıyısındaki linyit madenlerinden Haliç kıyısından İstanbul’u ilk kez elektriğe kavuşturan Silahtarağa termik santraline kömür taşımak için kurulan bir demir yolu hattı.
Faaliyete geçtiği ilk yıllarda Zonguldak’tan çıkartılarak denizyolu ile İstanbul’a getirilen kömürü kullanan Silahtarağa Santrali, Birinci Dünya Savaşı sırasında kömür temininde sıkıntı yaşamaya başlıyor. Zonguldak’tan kalkan Şirket-i Hayriye gemileri Karadeniz’de Rus donanması tarafından batırılınca tesis kömür sıkıntısı yaşıyor. Bu nedenle işletmeci kuruluş olan Osmanlı Anonim Elektrik Şirketi ucuz ve kısa yoldan kömür bulmak için günümüzde Eyüp sınırları içinde kalan Ağaçlı köyündeki linyit ocaklarından çıkartılan kömürü yeni yapılacak olan dekovil hattı ile santrale getirme kararı alıyor.
Hattın ilk ayağı 1 Şubat 1915 tarihinde inşa ediliyor
1 Şubat 1915 tarihinde hattın ilk ayağı olan Silahtarağa-Ağaçlı arası dekovil hattının inşasına başlanıyor. Hattın ilk ayağı kısa bir sürede bitirilip Temmuz ayı içinde hizmete açılıyor. Ağaçlı kömürleri giderek katlanan elektrik gereksinimine yanıt veremez hâle gelince Çiftalan köyündeki ocaklarla da demiryolu bağlantısı kurulması kararlaştırılıyor. Hattın ikinci ayağı için 30 Haziran 1916 tarihinde çalışmalara başlanıyor. Burası da 20 Aralık 1916 günü hizmete giriyor. Birinci Dünya Savaşı bitip kömür sevkiyatı olağan düzenine kavuşunca İstanbul’un kuzeyindeki kömür ocakları eski önemlerini yitiriyor.
Kaderine terk edilmiş raylar zamanla toprağa gömülüyor.
Hat 1922’de Ticaret Nezareti’ne; Cumhuriyet’in ilanından sonra ise İktisat Vekaleti’ne devrediliyor. Vekalet hattın işletmesini iki kez ihaleye çıkardıysa da taliplisi çıkmadığı için hattın Ağaçlı ve Çiftalan köylerindeki istasyonları kapanmış ve trenler artık buraya uğramaz oluyor. Kâğıthane ve Kemerburgaz istasyonları arasındaki bölüm ise askeriyeye tahsis ediliyor; 1956 yılına değin aralıksız kullanılıyor. Nihayetinde Silahlı Kuvvetler’in de elde kalan son lokomotif ve vagonları hurdaya çıkarmasıyla hat tümüyle ıskat edilmiş oluyor. Kaderine terk edilmiş raylar zamanla toprağa gömülüyor.
DEKOLVİL HATTI NEDİR?
Dekovil iki ray arası yaklaşık 60 cm veya daha kısa olan küçük demir yoludur. Dekovil hattı ise genellikle kömür ve tuz madeni gibi üretim bölgelerinde yük taşımacılığında kullanılan ve bu bölgeleri çepe çevre saran demir yolu hattıdır.