Sözleşmesi eylül ayında yenilenen kiracılar için zam dönemi geldi. Kiracıların gelecek 12 ayda ödeyecekleri kira miktarı bu ay belli olacak. Peki ev sahibi kiraya ne kadar zam yapabilir? Kira artışı neye göre yapılır? İşte kira artışı hesaplama örneği!
Kira artışı neye göre yapılır?
Hukuken gayrimenkul kiralamalarında işleyiş “Borçlar Kanunu”na göre yapılıyor. Buna göre konut ve iş yerlerindeki kira zammı farklı şekillerde hesaplanıyor. Konutlarda ev sahipleri kiraya TÜİK tarafından açıklanan 12 aylık ÜFE oranından daha fazla zam yapılmasını isteyemiyor. İş yerlerinde ise zam sınırlaması 2020 yılına kadar yok. İş yerlerinde kiralar, sözleşmede belirtilen oranda artırılıyor. 2020 yılından sonra ise 12 aylık ÜFE sınırlaması iş yerlerinde de geçerli olacak.
Ev sahibi kiraya ne kadar zam yapabilir?
Kira artış oranı her ayın 4’ünde TÜİK tarafından açıklanan enflasyon verileriyle belli oluyor. Buna göre Eylül 2018 tarihinde sözleşmesi yenilenecek konutlarda ev sahipleri kiraya en fazla yüzde 18,78 zam yapılmasını isteyebilecek. Kira sözleşmesinde aksine bir durum yoksa, ev sahipleri bu oranın üstünde zam isteyemeyecek. Ancak bu oranın altında zam yapılması mümkün.
Kira artışı hesaplama örneği
2017 eylül-2018 ağustos ayları arasında ödenen aylık kiranın 1.000 TL olduğunu farz edelim. Buna göre 2018 yılı mayıs ayında kira şöyle olacak;
Aylık kira + (Aylık kira x (ÜFE/100)
1000 + (1000 x (18,78 / 100))=
1000 + (1000 x 0,1878)=
1000 + 187,8=
1187,8 TL
Dövizle kira sözleşmelerinde artış nasıl hesaplanacak?
Kira bedeli TL üzerinden değil de döviz üzerinden alınıyorsa, ilk beş yıl ev sahibi kira bedelinde değişiklik isteyemiyor. Ancak kiracı lehine borçlar kanununda geçen, “Aşırı ifa güçlüğü” maddesi uygulanabiliyor. Buna göre dövizde meydana gelen çok yüksek artışlar nedeniyle kiracı sözleşmeyi yeniden düzenleme talebinde bulunabiliyor. Eğer mal sahibi ve kiracı sözleşmenin yenilenmesi konusunda uzlaşamaz ise kiracı sözleşmenin feshini isteyebiliyor.
5 yıllık kira sözleşmelerinde zam oranı nasıl belirleniyor?
5 yılda bir yenilenen veya 5 yıldan daha uzun süreli kiralamalarda, 5. yılın sonunda taraflar yeni kira bedelinde uzlaşamazsa konu mahkemeye taşınabiliyor. Bu durumda sözleşmeye bakılmaksızın hakim yeni kira bedelini, ÜFE’de yaşanan artış, kiralananın gayrimenkulün durumu ve benzer gayrimenkullerin kiralarına bakarak belirliyor.
Kiraya zam yapmazsam ne olur?
Ev sahibi ve kiracı, kira bedeli konusunda anlaşamaz ise mahkemeler devreye giriyor. Mahkemeler, ÜFE, emsal dairelerin kiraları ve kiralanan konutun durumuna göre karar veriyor.
Geçtiğimiz günlerde yargıtay, “Sözleşmede kiraya zam yapılacağı belirtilmemişse kiracı zam yapmak zorunda değil” anlamına gelecek bir karar almıştı. Birçok kişinin kullandığı hazır sözleşmelerde ise zam oranı belirtilmiş değil. Bu da ev sahipleri aleyhine, kiracılar lehine bir durum yaşanmasına neden oluyor.
Bir Yorum Yazın