Finansal yatırım araçlarının getirileri, yatırımcı için tek veri olmasa da en önemli ölçütlerden biri.
Herkes yatırım yaptığı aracın “en fazla kazandıran yatırım aracı” olmasını istiyor. Kimse ileride, “Keşke dolar alsaydım, keşke altına yatırım yapsaydım” demek istemiyor.
Bu nedenle uzun ve kısa vadede kazanç tabloları yatırımcı için büyük önem taşıyor.
2016 yılının kazananı “Gram altın”
Yukarıdaki tablo, hangi finansal aracın 2011-2016 yılları arasında ve sadece 2016 yılında yatırımcısına ne kadar kazandırdığını gösteriyor.
Son 1 yıla bakıldığında, en fazla kazandıran yatırım aracı gram altın. Altın enflasyonun yüzde 8.5, en garanti yatırım aracı faizin 10.2 olduğu 2016 yılında yüzde 29.5 artış göstermiş. Bu da altının bir yılda yüzde 21 reel kazanç getirdiğini gösteriyor. İkinci sıradaysa çokça konuşulan dolar var. Dolar 2016 yılında yüzde 21.5 artmış. Doların reel getirisi ise yüzde 13 civarında. Buna karşılık konut fiyatları Türkiye genelinde yüzde 12.2, İstanbul’da ise yüzde 11.5 artış göstermiş. Kısacası 2016 yılı için konut fiyatları enflasyona yenilmemiş ama yatırımcısına da büyük kazançlar getirmemiş.
Son 5 yılda rakamlar açık ara “Konut alın” diyor
2011-2016 yılları arası, yani uzun vadeli yatırım araçları değerlendirildiğinde 2016’nın kazananı olan altın, yatırımcısına reelde yaklaşık yüzde 13,7 kaybettirmiş.
Aynı yıllar arasında dolar yatırımcısına yüzde 39’luk reel bir kazanç getirmiş.
Türkiye geneli konut fiyatları aynı sürede yüzde 95.8 artarken, reelde yatırımcısına yüzde 40.2 getiri sağlamış.
2016 yılında yalnızca yüzde 11.5 artan İstanbul’daki konut fiyatları, son 5 yıldaysa yüzde 138 oranında artış göstermiş. Reel getirisi ise yüzde 92’yi geçmiş.
Üstelik bu rakamlara konutlardan elde edilen kira getirileri dahil değil. 5 yıllık zaman diliminde yaklaşık yüzde 25’lik de kira getirisi eklendiğinde gayrimenkul yatırımının reel getirisi yüzde 117’ye yaklaşıyor.
Getirisine rağmen yabancılar neden gayrimenkul yatırımını yeterince tercih etmiyor?
Yukarıdaki veriler de gösteriyor ki reel getirisi en yüksek yatırım aracı, gayrimenkul yatırımı. Ancak gayrimenkul yatırımı yabancı yatırımcı için bir takım riskler de barındırıyor.
Türkiye’den konut almanın en büyük handikapı, konutu satıp başka bir yatırıma yönelmek istemesi durumunda yatırımını nakde çevirmenin zaman alması.
İkinci büyük handikap ise başında durmadığı bir gayrimenkulü kiraya vermenin, satmanın, yönetmenin diğer yatırım araçlarına kıyasla daha zor olması.
Üçüncüsü ise yabancıya konut satışına getirilen bir takım kısıtlamalar. Çünkü Türkiye’de yabancılar için gayrimenkul yatırımı hem prosedürü fazla bir süreç hem de “mütekabiliyet yasası” çerçevesinde bazı ülke vatandaşlarına yönelik kısıtlamaya tabi.
Ayrıca gayrimenkul yatırımı kabaca en az 300-500 bin liralık bir yatırım anlamına geliyor. Halbuki dolar, borsa, faiz gibi yatırımlar için herhangi bir alt limit bulunmuyor.
Ancak yine de Türkiye konut sahibi yabancıların sayısının her geçen yıl arttığını da unutmamak gerek.
Başta darbe girişimi olmak üzere bir çok olayın yaşandığı, ekonomik sıkıntıların baş gösterdiği, Rusya’nın turizme ambargo uyguladığı dönemde bile yaklaşık 20 bin yabancı Türkiye’den konut aldı. Buna karşılık konutunu satan yabancı sayısı bin civarında kaldı.