Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) milli geliri revize etti. Revizyonla 2015’te 9 bin 130 dolar olan kişi başı milli gelir 11 bin 14 dolara çıktı. 2 bin dolarlık artış yaşanırken TÜİK Başkanvekili Mehmet Aktaş, “Biz olanı daha iyi ölçtük, yine revizyon olsa yine yukarı doğru olur” diye konuştu.
TÜRKİYE İstatistik Kurumu (TÜİK), beklenen milli gelir revizyonunu yaptı ve kişi başına düşen geliri 2015 itibariyle 11 bin 14 dolar seviyesine çıkardı. Daha önceki hesabıyla 2015 yılı kişi başına milli gelir 9 bin 130 dolardı. Yani hesap değişimiyle 1884 dolar daha artış oldu. 2015 yılındaki büyüme de yüzde 4’ten yüzde 6.1’e çıktı. TÜİK Başkan Vekili Mehmet Aktaş, “‘TÜİK, bir gecede milletin cebine şu kadar para koydu’ derler. Aslında milletin cebinde ne kadar para olduğuyla ilgili bazı ipuçlarıyla daha iyi tahmin yapıyoruz. Mevcut geliri daha iyi ölçmeye çalışıyoruz. Türkiye’nin en zengini de, açlık sınırında olanı da hesapta var” derken; müjdeyi de verdi. Aktaş, “Bundan sonra revizyon olursa yine yukarı doğru olacak” dedi.
2009 MU 2012 Mİ?
Aktaş, revize edilen rakamlarla ilgili olarak dün basının karşısına çıktı. Ulusal hesaplarda revizyonun TÜİK’e özgü olmadığını ve dünyada da yapıldığını belirten Aktaş, revize edilen sistemde, ekonominin yüzde 4.7 küçüldüğü 2009’un baz alındığını söyledi. Buna karşın esas olarak 2012 verilerinin kullanıldığını belirten Aktaş, “Baz yılı 2009 diyoruz ama bu biraz fiyatı oradan başlatmamızdan. Asıl önemli olan 2012 yılı, buna ‘eşleme yılı’ derler. Eşleme yılı ekonominin genel panoramasının çıktığı yıl anlamına gelir” dedi. TÜİK yetkilileri de; 2009 yılının seçilme nedeninin gelir idaresi ve Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları olduğunu belirtti. 2009 öncesine ilişkin kapsamlı veri seti oluşturma şansının olmadığını belirten yetkililer, “Veriler nedeniyle 2009 baz yapıldı ancak çalışmayı yapılırken, 2012 yılı arz ve kullanım tabloları kullanıldı” dedi. Yetkililer, kriz yılı olan 2009’un verileri etkilemesinin de, uygulanan yöntem nedeniyle çok sınırlı olduğunu ifade ettiler.
YÜZDE 19.7 DAHA YÜKSEK
Aktaş, eski ve yeni hesaplama yönteminin detaylarını anlattı. Yeni sistemde 2012 arz ve talep tablolarının kullanılmasının etkilerini örnekleyen Aktaş, “Daha önce 2002 tabloları kullanılıyordu. 2015 gayri safi yurtiçi hasılası, yeni seriye göre yüzde 19.71 daha yüksek. Son yıllarda iki seri arasında makas açıldı. Çünkü bizim iskeletini tesis ettiğimiz yapı, yeni dönemde temsil vasfını yitirmiş. Arabanın eskimesi gibi… 2002 tasarımımızın ekonominin yeni dinamizmini yakalama konusunda sıkıntıları vardı” dedi. Aktaş, G20’deki Türkiye’nin yerinin ise değişmediğini belirtti.
BÜYÜMEDE İNŞAAT ETKİSİ
YENİ serilerle, 2009 sonrası ortalama büyümenin de yüzde 4.42’den yüzde 6.25’e çıktığını söyleyen Aktaş, verilerde en önemli değişikliğin inşaatta yaşandığını anlattı. 2015 için eski seride yüzde 20.4 olan yatırımların yeni seride 29.7’ye çıktığını belirten Aktaş, “Bunun yüzde 90’ı inşaattan kaynaklanıyor. Bu da profesyoneller tarafından sorgulanacaktır. Ama biz de 1.5 senedir sorguluyoruz kendimizi. 1998 bazlı seri, ‘Ne yapıyor böyle?’ diye inanamıyoruz. Doğru mudur, yanlış mıdır başka ilave teyit bilgileri almak için epey bir uğraş içine girdik. Buna bağlı olarak SGK verilerini de entegre ettik” açıklamasında bulundu.
2 PUAN DAHA KÜÇÜLEBİLİRDİK
REVİZYON çalışması olmasaydı 2016 yılı 3. çeyreğindeki küçülme rakamının ne olacağı sorusuna da uzmanlar yanıt verdi. Uzmanlar Hürriyet’e “Eski seriyle hesaplama yapmadık. Ama yeni seride 2 puana kadar çıkan yukarı doğru kopuşlar görülüyor. 3. çeyrek zor bir çeyrek ama böyle bir sapma söz konusu olabilir” bilgisini verdi. TÜİK Başkanvekili Aktaş da, bir soru üzerine, “Eskiden ‘Toplam ekonomide yüzde 15 civarında tasarruf var’ diye bilinirken, şimdi bu durum yüzde 24 civarına çıkmıştır” dedi.
‘AHAN DA BU AYA YETİŞTİRDİM’
REVİZYONUN ekonominin küçüldüğü 3. çeyrekte yapılmasının nedenine ilişkin bir soruyu da yanıtlayan Aktaş, “Bundan 5 yıl önce, revizyonu 2015 Aralık ayında yayınlayacağımıza dair taahhütte bulunduk. Ama yetiştiremedik. Ahan da bu aya yetiştirdik” yanıtını verdi.
15 TEMMUZ VE BAYRAMLAR
AKTAŞ, 3. çeyrek için 15 Temmuz darbe girişiminin etkisi olup olmadığı sorusuna da “Elimde bir ölçüm olsa rahatlıkla konuşacağım ancak yok. Sonuçta böyle bir olay hangi devletin başına gelse ciddi mahiyette etkisi olur. Aynı zamanda iki bayram da 3. çeyreğe tekabül etmiştir” dedi.
EUROSTAT KIZIMIZI ALDI
TÜİK ve EUROSTAT arasındaki ilişkilere değinen Aktaş, “15 senedir bizden kız alan EUROSTAT uzmanı var. Yani danışmanlığa gelip de bizim burdan bir kızı beğenip, alanlar var. Teknik düzeyde ilişki olağanüstü” ifadesini kullandı.