Bir diğer adı duygudaşlık olan empati nedir? Empati nasıl kazanılır? Empati yapmanın kuralları nelerdir?
Empati nedir?
Empati başka bir kişinin öznel dünyasında neler olup bittiğini görmeyi temel alan yaklaşım şekli olarak karşımıza çıkıyor. Bir kişinin bir başka kişinin algılarını ve duygularını farkına vararak anlayabilme bunu kabul edilebilir bir şekilde karşısındakine ifade edebilme yeteneğine empati deniliyor.
Olumlu hedefler için kullanıldığında iş birliği üretkenlik, refah ve mutluluğu arttıran bu yeti, olumsuz ve kötü hedefler için kullanıldığında manipülasyon şeklini alıyor. Empati yapmanın üç temel kuralı;
- İnsanın kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla bakmaya çalışması
- Kişinin karşısındakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlaması ve hissetmesi
- Kişinin karşısındaki kişiyi anladığını o kişiye ifade etme
Kökeni bakımından empati nedir?
Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlüğünde Fransızca kökenli olup duygudaşlık manasında kullanılıyor. Kaynaklarda ise Almanca kökenli sanat terimi “einfühlung” ve diğer kişinin duygularının farkında olma ve hayali olarak katılmayı ifade eden Eski Yunan kökenli “empatheia” teriminden ortaya çıktığı ifade ediliyor.
Empati yeteneği nasıl kazanılır ve faydaları nelerdir?
Empati yeteneğini kazanmak için;
- Yargılamak sürecini yavaşlatmak ve mümkünse yargılamaktan vazgeçmek gerekiyor.
- Azami oranda hareket ederek yorumda bulunmamak gerekiyor.
- Geçmişten ders çıkarılması ve olayların doğal akışıba bırakmak gerekiyor
Empati yapmanın faydaları;
- Bireyin ve toplumun objektif olarak hareket etmesini sağlıyor
- Bireyler ve toplumlar arasında huzur, refah ve mutluluğun ileri seviyede yaşanmasını sağlıyor.
- Birey ve toplumların dayanışma içerisinde hareket etmesini sağlayarak toplumun üretkenliğine yol açıyor.
- Kişilerin ego, kibir gibi duygulardan alınmasını sağlıyor.
- Kişilerin sosyal ilişkilerini sağlamlaştırıyor.
Çocuklar için empati nedir, nasıl kazandırılır?
- Duygusal destek ve fiziksel ilgi için bir ebeveyne güvenebileceklerini bilen çocukların empati empati kapasitesi daha geniş oluyor.
- Empati yeteneğinin çocuklarda geliştirilebilmesi için belli düzeyde özfarkındalığa ulaşmaları gerekiyor. “Ben” içeren mesajlar kullanarak çocuklarda özfarkındalığın modellenmesi kolaylaşıyor.
- Duyguları tanımlamak ve etiketlemek, çocukların kendi duygusal dünyalarını organize etmelerine yardımcı oluyor. Kendi dünyalarını anlayan çocuklar başkalarının duygularını anlayabiliyor.
- Küçük çocuklara rol yapma oyunlarıyla empati öğretilebiliyor.
- Benzerliklerin ve farklılıkların işaret edilmesi çocuklarda empati duygusunu pekiştiriyor. Bunların başında kızgınlık, öfek, mutluluk gibi duygular geliyor.
- Araştırmalar hikaye ve roman okuyan çocukların empati yeteneğinin daha kolay geliştiğini gösteriyor.
- Gönüllü çalışmalar büyük yaştaki çocukların empati yeteneğini arttırıyor. İhtiyaç içindeki komşuya yardım etmek, evsizler barınağında yardım amaçlı roller üstlenmek bu gönüllü çalışmaların başında geliyor.
Bir Yorum Yazın