Gayrimenkul sektöründe uzun süredir trend “Site içi evler”. Güvenliği, sosyal donatılarıyla yeni ev arayanların birincil önceliği evin site içinde olması. Ancak sunulan bu imkanların bir de bedeli var; “Aidat”. Gayrimenkul araştırma şirketi REIDIN markalı konut projelerinin aidat bedellerini inceledi. “Konut Projeleri Aidat Değerleri” isimli rapora göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de, oturumun başladığı konut projelerinde, metrekare bazında en yüksek aidat değerine sahip konut projesi 18 TL/m2 ile İstanbul Avrupa yakasında yer alıyor. Bu da 100 metrekarelik bir ev için her ay 1800 liralık ek ödeme anlamına geliyor.
LİDER İLÇE BEŞİKTAŞ
İstanbul Avrupa yakasında en yüksek aidat metrekare başına 18 lirayken en düşük de 0.43 lira olarak hesaplandı. Anadolu yakasında ise en düşük aidat 0.38 lira, en yüksek ise 11.46 lira. Araştırma sonuçlarına göre İstanbul’un iki yakası arasında değer farklılıklar olduğunu belirten REIDIN CEO’su Ahmet Kayhan, “İstanbul ilçeleri için hesaplanan metrekare bazında ortalama aidat değerlerine bakıldığında, Silivri 1.05 TL/m2 ile en düşük değere sahipken, 7.55 TL/m2 ile Beşiktaş en yüksek aidat ortalamasına sahip ilçe oldu” dedi. Araştırma Beşiktaş’ta 100 metrekare bir ev için ortalama 755 lira aylık aidat ödendiğini, aynı büyüklükte Şişli’de markalı bir sitede oturan vatandaşın ortalama 738 lira, Kağıthane’de 442 lira, Bayrampaşa’da 424 lira, Kadıköy’de 404 lira, Sarıyer’de 398 lira, Üsküdar’da 366 lira, Eyüp’te 362 lira, Bakırköy’de 345 lira, Kartal’da ise 339 lira ödediğini gösteriyor.
Markalı konut projelerinin arttığı Ankara ve İzmir’de de aidat bedelleri yükseliyor. Ankara’da en düşük aidatta metrekare fiyatı 0.33 lira, ortalama 2.93 lira, en yüksek ise 14.55 lira. İzmir’de ise en düşük aidat metrekare başına 0.80 lira, ortalama 2.51, en yüksek ise 5.25. Aidat değerlerinin İstanbul’da en yüksek olduğu Beşiktaş ve Şişli ilçelerinin, aynı zamanda REIDIN SED (Sosyo Ekonomik Derecelendirme) sınıflandırmasında da A+ seviyesinde görüldüğünü belirten Ahmet Kayhan, “Analize göre, önceki yıllarda olduğu gibi refah düzeyi ile aidat değerlerinin ilişkisinin devam ettiğini söylemek mümkün. Özellikle Boğaz aksında bulunan ilçelerde rayiç değerlerde olduğu gibi aidat değerleri de çeperlere oranla yüksek çıktı. Beşiktaş ile Şişli’nin 2015 Aidat Analizi çalışmasına göre yer değiştirmesinde; Zorlu Center (ortalama18 TL/m2) projesi etkili oldu. Beşiktaş’ta 2015-2016 arasında değişim oranı yüzde 17, Kağıthane’de değişim oranı yüzde 20. 2015 yılının aidat değerleri analiziyle 2016 yılı değerleri karşılaştırıldığında ise; aidat değişim oranları bazı ilçelerde pozitif yönde bir eğilim göstererek artmış, bazılarında ise negatif yönde bir eğilim göstererek azalmış durumda. Bu değişimin sebebi olarak, inşaatı yıl içerisinde tamamlanmış projelerin analize dahil edilmesi veya proje bazlı aidatların artışı azalışı gösterilebilir. Ayrıca analizde, Şişli, Bakırköy gibi metrekare birim fiyatları yüksek olan ilçeler artış gösterirken, Kadıköy ise azalış gösteren ilçeler arasında yer alıyor” dedi.
EV ALIRKEN DİKKAT!
Birçok markalı konut projesi aynı özelliklere sahip olsa da aidat bedelleri ciddi oranda farklılaşıyor. Kapalı spor salonu, açık-kapalı yüzme havuz, güvenliği ve geniş sosyal alanı olan bir sitede aidatın metrekaresi 2.50-3 lira iken bir diğerinde 6-7 lirayı aşıyor. Sektördeki isimler bu durumu şöyle değerlendiriyor; “Kimi inşaat şirketleri inşaat bitince birkaç yıl yönetimde kalıyor. Bu şirketler bazı ticari birimlerin kira gelirini de yönetime aktarıyor. Aylık 150 bini bulan kira geliri giderleri karşılamada kullanılıyor. Kimi şirketler ise proje bitince bir yönetim şirketi ile anlaşıyor. Bu şirketler haklı olarak kâr sağlamak istiyor. Dolayısıyla böyle bir site ile ilk örnekte belirtilen site arasında aidat bedeli 2 katta varan oranda farklılık gösteriyor. Vatandaş ev alırken önce fiyata ve kredi oranına odaklanıyor. Sonra kira kadar aidat ile karşılaşınca zorlanıyor. Bu nedenle ev alırken, kiralarken aidat bedelleri önceden sorulmalı.”