Modernleşen toplumlarda öncelik değişti, iç mimari ve dekorasyonda yaşanan gelişmeler çatı katlarını popüler hale getirdi. Hele İstanbul gibi binaların insanların üzerine üzerine geldiği şehirlerde çatı katları içinde yaşayanların bir nebze olsun nefes almasını sağladı. Artık çatı katları eskiden olduğu gibi depo değil, bir tercih meselesi.
Ancak İstanbul’da çoğu bina eski. Çatıları eski teknolojiyle yapılmış. Yenilerin de bir çoğunda “çatı” kaynaklı problemler yaşanıyor. Ev su alıyor, çatı akıtıyor ve muhtemelen binanın diğer katlarına göre daha güzel bir manzaraya sahip çatı katları cazibesini kaybediyor, bir süre sonra da eziyete dönüyor. Çünkü diğer daire sahipleri, kendisine çok da zararı olmayan bu “çatı problemlerine” çok da önem vermiyor.
Binalarda, apartmanlarda, sitelerde çatı onarımından kim sorumlu?
Öncelikle çatı, merdiven gibi, asansör gibi binanın ortak alanlarından biridir. Bacalarıyla, uydu ve normal antenleriyle, binayı yağmura karşı koruyor olmasıyla ortak alan olduğu kanunen kabul edilmiştir. O binada çatı katı olması veya teras kat olması bu durumu değiştirmez.
Binaların ortak kullanım alanlarında yapılacak onarım masraflarını kimin ne şekilde ödeyeceği “Kat Mülkiyeti Kanunu”nda düzenlenmiş. Buna göre çatı-teras bakımı, onarımı, kiremit veya yalıtım sistemi uygulamaları, merkezi anten sistemi için yapılacak harcamalardan bütün kat malikleri eşit oranda sorumlu.
Yani bahçe katında oturan bir daire sahibinin, “Çatıdan banane, oturan ödesin” deme lüksü bulunmuyor.
Tıpkı, çatı katında oturan birinin bahçede yapılacak peyzaj çalışmasının masraflarına katılmama lüksü olmadığı gibi.
Apartmanlardaki, binalardaki, sitelerdeki tüm ortak alanlarda yapılacak masrafları her daire sahibi eşit oranda karşılamak zorunda. Çatı da çatı katı olsa bile bu ortak alanlardan biri.
Çatı masrafını ev sahibi mi ödeyecek kiracı mı?
Akla gelebilecek bir başka soru ise “Çatı akıtıyor ama ben mal sahibi değilim, kiracıyım. Bu durumda masrafı kim ödeyecek?”…
Apartmandaki giderleri ödemek apartmanda yaşayanların sorumluluğunda. Yani kiracı da olsanız yapılacak masrafı sizin ödemeniz gerekiyor. Ancak ödediğiniz bu rakamı kiradan düşebiliyorsunuz.
Ancak burada kiracının maddi sorumluluğu 1 kira bedeliyle sınırlı.
Mesela çatıda onarım oldu, masraf 20 bin. Siz 1000 lira kira veriyorsunuz ve apartmanda 10 daire var. Yani sizin payınıza 2 bin lira düştü. Bu da 2 kira bedeli yapıyor. Bu durumda kiracının tüm bedelin ev sahibinden alınmasını talep etme hakkı doğuyor. Böyle bir yasal hakkınız olsa da en uzlaşmacı yol ev sahibiyle konuşup hareket etmek gibi görünüyor. Ancak çok daha yüklü masrafların mal sahibine havale edilmesi gerekiyor.
Ya çatı katı kullanımı için muvafakatname alınmışsa?
Eğer çatı katında oturan kat maliki çatının kullanım hakkı ve çatıya dair tüm masraflar bana ait olsun talebinde bulunuyorsa, apartman veya sitedeki tüm kat maliklerinden muvafakatname alması ve söz konusu muvafakatnameyi tapuda tescil ettirmesi gerekiyor. Böyle bir işlem yapıldıysa çatı ortak kullanım alanı olmaktan çıkıyor ve çatıya dair tüm masrafları çatı katına sahip kişi ödüyor.
O yüzden çatı katı kiralaması yapacak kişilerin çatının kullanım hakkına dair bir muvafakatname olup olmadığını kiralamadan önce öğrenmesi gerekiyor. Çünkü çatı muvafakatnamesi olan binalarda yaşanan çatı sorununda tek muhatap ev sahibi olunca tamir işleri daha da zorlaşıyor.