İki kıtada iki ayrı toprağı var İstanbul’un. Alttan yürütülen çalışmaları saymazsak toprağın üstünden 3 köprüyle bu iki yaka birleşiyor. Köprüler sadece trafik sorunu çözmüyor, aynı zamanda şehrin yerleşim planlarını da etkiliyor. Biz de hangi köprünün İstanbul’un yerleşim planını ne şekilde etkilediğini araştırdık. Bu araştırmadan yola çıkarak 3. köprünün olası etkilerini değerlendirdik.
İstanbul’un en değerli yerleri 1. köprüyle ortaya çıktı
Eski adıyla Boğaz, yeni adıyla 15 Temmuz Şehitler Köprüsü 1973 yılında açıldı. Köprü açılana kadar tren yolu etrafında şekillenen yerleşim, yerini Fulya, Gayrettepe, Esentepe, Mecidiyeköy, Etiler ve Ulus gibi yeni yerleşim bölgelerine bıraktı. Bugün İstanbul’Un neredeyse en değerli yerlerine ilk köprü yön verdi. İlk köprünün devreye girmesiyle Anadolu yakasında da nüfus 350 bin arttı.
2. köprü İstanbul’un ticari merkezini oluşturdu
1988 yılında Rumeli Hisarüstü ile Kavacık arasında yapılan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün etkisi ilkinden fazla oldu. Kavacık, Beykoz, Ümraniye, Sarıyer, Zekariyaköy, Maslak, Anadolu Hisarı gibi yeni yerleşim bölgelerinin önünü açan 2. Köprü, 1988 ve 1990 arasında geçen 2 yılda nüfusu 650 bin kişi artırdı. İstanbul 1960’lara kadar Anadolu-Avrupa sahil şeridi boyunca ve tren yolu hattı etrafında kentleşirken, 1960-80 döneminde ise tren yolu hattı ile E-5 karayolu arasında, 1980 ve 2000’li yıllar arasında ise E-5 karayolu ile TEM otoyolu arasında gelişti.
3. köprü sonrasında ne olacak?
2000’li yıllardan sonra İstanbul’un gelişim yönü TEM otoyolu kuzeyine kaymaya başladı. Bu gelişmelerden hareket ettiğimizde 3. Köprü ile birlikte Garipçe, Poyrazköy, Tayakadın ve Arnavutköy ilçesinin hızlı bir gelişim sergileyeceğini söylemek yanlış olmaz.
3. Boğaz Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu ile köprü üzerinde yapılması planlanan raylı sistem, Edirne’den İzmit’e kadar yolcu taşıyacak.
Marmaray ve İstanbul metrosu ile entegre edilecek raylı sistemle Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen Havalimanı ve yeni yapılacak 3. Havalimanı da birbirine bağlanacak.
Belli kısmı tamamlanan ve hizmete açılan Kuzey Marmara Otoyolu ve bağlantı kavşakları ile ilgili çalışmalar devam ediyor. Avrupa Yakası’nda Silivri, Çatalca, Boyalık ve Göktürk ile Zekeriyaköy ana bağlantı noktaları konumunda. Bu bağlantı noktalarının inşatının başlanmasıyla günümüzde Göktürk ve Zekeriyaköy’de inşaat yatırımları hız kazandı. Üçüncü Köprü nedeni ile ilk etapta en fazla hareketlilik Avrupa Yakası’nda Zekeriyaköy-Başakşehir-Arnavutköy–Kayabaşı aksında, Anadolu Yakası’nda ise Beykoz ve sonrasında Çekmeköy-Sancaktepe’de yaşanacak.