Uluslararası Para Fonu’nun (IMF), Türkiye’deki “Konut balonu” tartışmalarına katıldı. IMF’ye göre Türkiye’de konut fiyatlarının aşırı yüksek olduğu bir gerçek. Ancak şimdilik hanehalkı güvencesi, balonun patlamasını engelliyor.
Konut fiyatları şişkin ama balon patlamayacak
2016 yılında başlayan ve halen devam eden “Konut balonu” tartışmalarına IMF son raporunda yer verdi. 57 ülkenin emlak piyasasını izlemeye alan IMF, Türkiye’de fiyatların gelişen piyasa ülkelerine kıyasla ‘şişmiş’ olduğunu, hanehalkının güvenceleri sayesinde şimdilik balonun patlama riski bulunmadığını kaydetti.
IMF’nin şubat ayındaki Küresel Konut İzleme raporunda, Türkiye’deki konut değerlemelerinin “şişkinleştiği” ancak konut piyasasından makroekonomik bir yayılma etkisinin henüz beklenmediği belirtildi.
Konut sektörü döviz borcu ve dönmeyen kredi sorunuyla karşı karşıya
Raporda, son yıllarda Türkiye’de birikimli reel konut fiyatlarının diğer gelişen piyasa ülkelerine göre yüksek olduğu, inşaat şirketlerinin ise önemli miktarda döviz borcuna ve yüksek oranda ‘dönmeyen kredi’ yüküne sahip olduğuna dikkat çekildi. IMF uzmanları, Aralık 2010-Temmuz 2016 döneminde Türkiye’de emlak fiyatlarının nominal değerinin yüzde 110, gerçek değerinin ise yüzde 35 arttığını hesapladı.
Türkiye’de konut fiyat/kira dengesi bozuk
IMF’nin izlediği 23 gelişen piyasa ülkesinden 13’ünde gerçek fiyatlar aynı dönemde ya geriledi ya da yerinde saydı. Türkiye ise gerçek fiyatların yüzde 35 ve üzerinde arttığı 3 ülkeden biri oldu. İzleme raporunda konut fiyatı ile kira geliri bağlantısı bakımından değerlendirilen 13 ülke arasında Türkiye, yüzde 27’ye yakın oran ile açık arayla birinci olurken, en yakın takipçiler Şili ve Estonya yüzde 24 civarında kaldı.
Fiyat-kira makasındaki değişim bakımından ise Türkiye yüzde 50’ye yaklaşan oranla diğer ülkelere fark atarken, Meksika yüzde 20 ile takip etti. Raporda, ‘fiyat- yıllık kira getirisi’ makasının açılmasının, fiyatların şişkinliğine işaret ettiği hatırlatılarak, fiyatların aşırı yükselmesi halinde halkın satın almak yerine kiracılığı tercih edeceği belirtildi.
Fiyatlar “şişmiş”
Raporda, “Türk konut fiyatlamaları, bir dizi standart ölçüye göre kıyaslandığında şişmiş görünmektedir. Ancak hanehalkının olası fiyat düzeltmelerini hafifletecek tamponları bulunuyor” denildi.