Şili, bir aydır devam eden protestoların ardından iktidar ve muhalefetin uzlaşmasıyla anayasa değişikliği için referanduma gitme kararı aldı.
Şili’de 18 Ekim’de başlayan 20 kişinin öldüğü protestolarda başkan Pinera ile göstericiler sonunda anlaşmaya vardı. Protestocular ve hükumetin anlaşması sonucunda Şili, Pinochet diktatörlüğünden kalan anayasayı değiştirmek için Nisan 2020’de referanduma gidecek.
Şili Anayasa değişikliği referandumu kararı
Ulaşım zammı protestoları olarak başlayan gösterilerde halk sonrasında darbeci Pinochet’in özgürlükleri kısıtlayan anayasasının değişmesini talep etmiş aynı zamanda da başkan Pinera’nın istifasını istemişti. Barışçıl bir şekilde başlayan protestoların zamanla polisin eylemcilere sert müdahalesiyle birlikte şiddetlenmesi ve kontroldan çıkması üzerine muhalafet ve iktidar müzakerelere başlama kararı almıştı. Yapılan müzakerelerin ardından iki taraf, demokratik açıdan eksik olan anayasanın artık halkın ihtiyaçlarını karşılamadığını ve anayasanın değişmesi için referanduma gidileceği konusunda anlaştı. Anlaşmanın ardından Şili Ulusal Kongresi de kararı onaydı.
Anayasayı oluşturacak kurul için halka 3 alternatif sunulacak
Senato Başkanı Jaime Quintana, “referandumda anayasanın değiştirilip değiştirilmemesi, değiştirilecekse bunun nasıl yapılması” gerektiğinin sorulacağını belirterek. Halka yeni anayasayı oluşturması için kurulacak olan kurul için 3 alternatif sunulacağını da belirtti. Bunlar; “tamamen seçilmişlerden oluşan bir kurul, siyasi temsilcilerden oluşan bir kurul ya da bu ikisinin karışımı olan bir kurul”. Eğer kurulun oluşturması için yeni bir seçim gerekmesi durumunda da Ekim 2020’de bölge milletvekili seçimleri belediye seçimleriyle birlikte yapılacak.
Şili İçişleri Bakanı Gonzalo Blumel ise “bu kararın sosyal anlaşmanın sağlanması için tarihi bir ilk adım olduğunu, ve vatandaşların daha çok rol oynayacağı yeni sürece girdiklerini.” belirtti.
Halkın %75’i protestoları destekliyor
Metro bilet fiyatlarının 30 peso artırılması sonucunda başlayan ve sonrasında farklı talepler içermeye başlayan ve polis şiddetiyle birleşerek gitgide büyüyen protestolarda şimdiye kadar 20 kişi yaşamını yitirirken 1000’e yakın kişi de yaralandı. Şili Devlet Başkanı Sebastián Pinera, gösterilerin başlamasından sonra pek çok reform paketi açıklasa da. Göstericiler düşük maaşları, eğitim ve sağlık hizmetleri için talep edilen yüksek ücretleri protesto etmeyi sürüdürdü. Sonuç olarak protestolara halk desteği gitgide büyüdü. Yapılan kamuoyu araştırma yoklamalarına göre halkın %75’i protestoları desteklerken, Pinera’nın popülaritesinin halk nezdinde %10 civarına gerilediği tahmin ediliyor.
Ülkede yapılan son referandum, 1988 yılında devlet başkanlığı süresi dolan Pinochet’in ülkeyi 8 yıl daha ülkeyi yönetmek amaçlı sunduğu referandumdu. %56 ile hayır oyu çıkan referandumun ardından 1973’den beri devam eden Pinochet dönemi 1989’da sona ermişti.
Bir Yorum Yazın