Türkiye Veri İşleme Üssü TUVIUS’un araştırmasına göre son üç yıl içinde İstanbul genelinde günlük kiraya verilen 74 bin 820 konut var. Bu da yaklaşık 500 milyon dolarlık yasa dışı bir ekonomi anlamına geliyor.
Yıldız Teknik Üniversitesi Teknopark’ta faaliyet gösteren Türkiye Veri İşleme Üssü TUVIUS, 2014-2016 Ekim ayları arasında İstanbul genelinde gerçekleştirdiği “Yasal Olmayan Konut Kiralama” araştırmasıyla günlük kiraya verilen konutların tamamını ilçe ve lokasyon bazında tespit etti.
Buna göre İstanbul genelinde son üç yıl içinde günübirlik kiralık daire sayısı bini geçen 21 içe var. Listede yer alan ilk 10 ilçeye bakıldığında Kadıköy’de 6.978, Şişli’de 6.920, Beylikdüzü’nde 5.833, Kartal’da 5.114, Fatih’te 4.711, Bakırköy’de 4.043, Ataşehir’de 3.587, Küçükçekmece’de 3.555, Bahçelievler’de 3.180, Pendik’te 3.097 adet günlük kiralık konut bulunduğu görülüyor.
Araştırma döneminde günlük kiralık konut arzının en yüksek artış gösterdiği ilçeler Kadıköy, Kartal, Küçükçekmece, Pendik, Ataşehir, Şişli, Başakşehir, Bahçelievler, Bağcılar ve Fatih olarak sıralanıyor. Günlük kiraya verilen konutların daire tiplerine bakıldığında yüzde 58’inin 1+1, yüzde 21’inin stüdyo, yüzde 16’sının 2+1 ve yüzde 5’inin 3+1 olduğu ortaya çıkıyor. Son üç yıllık günlük kiraya verilen konutların yıllara göre dağılımına bakıldığında ise 2014 yılında 11.163, 2015 yılında 19.693, 2016 yılı Ekim ayına kadar ise 39.189 arz olduğu ortaya çıkıyor.
TUVIUS Genel Müdürü İshak Kurtuluş Altun, günlük kiralamada ortalama fiyatların 138 TL olduğunu, ekonomik kaybın devasa boyutlara ulaştığını ifade ediyor. Altun, günlük yasa dışı konut kiralama oranının kontrolsüz şekilde artış gösterdiğini, herhangi bir belge paylaşımı dahi yapılmadan hızlı bir şekilde temin edilebilen günlük konut sayısının sosyal hayatı ve iç güvenliği de tehdit edecek boyutlara ulaştığına vurgu yapıyor. Rakamların resmi belgeli konaklamanın oda ve yatak sayısı düzeyinde olduğunun altını çizen Altun, turistik bölgelerde ve kongre merkezlerinin çevrelerinde de görülen bu yapılanmaların turizm sektörüne ciddi zararlar verdiğini ve istihdam kaybına yol açtığını belirtiyor.
Üç yıl boyunca takibi gerçekleştirilen yasa dışı günlük konut kiralama arzının ekonomik hacminin 500 milyon dolar seviyesine ulaştığını söyleyen Altun, bu yeni ve kontrolsüz pazarın ağır vergi kaybına neden olduğunu da vurguluyor. İnceleme dönemi içinde 4947 bağımsız kişi ve kurumu, günlük ya da kısa süreli yasa dışı konut kiralama hizmetleri kapsamında belirlediklerini ifade eden Altun, TUVIUS tarafından oluşturulan gayrimenkul portföylerinde ve değer haritalarında bu kişi ve kurumlara özellikle yer verilmediğini, girdileri envanter ve data olarak güvensiz olarak görüldüğünü belirtiyor. Altun, TUVIUS tarafından lokasyonlarıyla tespit edilen günübirlik kiralık konut arzlarını, haritalara aktardıklarını da ifade ediyor.
Yasal olmayan konut kiralama hizmetinin beş konuda yasalara aykırı davrandıklarını söyleyen Altun, bu aykırılıkların iç güvenlik, komşuluk hukuku, haksız rekabet, belediye mevzuatı ve vergi mevzuatı olduğunu belirtiyor.