Dövizle kira sözleşmeleri TL’ye dönüyor. Bu dönüşüm sürecinde tarafların anlaşamadığı noktaysa döviz kuru olarak hangi tarihin baz alınacağı. Kiracılar, son dönemlerde döviz kurunda aşırı artış yaşandığını söyleyerek yeni sözleşmede 2018 başındaki dolar kurunu baz almak istiyor. Mal sahipleri ise ileride yaşanacak döviz artışından zarar etmemek için bugünkü kurun bile üzerinde bir fiyatla sözleşme yenileme eğiliminde. Hükümetse tartışmaları sona erdirecek bir adım attı ve dövizle kira sözleşmelerinin dönüşümünde kur oranını belirledi.
DÖVİZLE KİRA SÖZLEŞMELERİNİN DÖNÜŞÜMÜNDE KUR TARİHİ NE OLACAK?
Dövizin TL karşısında aşırı değer kazanması sonrası, hükümet dövizin kullanım alanlarını kısıtlamak için bir dizi önlem almıştı. Dövizle kira yasağı da bu önlemlerden biriydi. Hükümet Türkiye’de yerleşik kişi veya kuruluşlarla yapılan dövizle kira sözleşmelerini 13 Eylül 2018 tarihinden itibaren iptal etti. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile bu sözleşmelerin TL’ye çevrilmesi için de 13 Ekim 2018 tarihine kadar süre verildi. Ancak mal sahipleriyle kiracılar arasındaki en büyük sorun, dövizle kira sözleşmelerinin dönüşümünde kurun ne olacağıydı. Hükümet bu konuya da açıklık getirdi. Buna göre, döviz üzerinden yapılan sözleşmelerin dönüşümünde eğer taraflar kurun ne olacağı konusunda anlaşamıyorsa, döviz kuru sözleşme yenileme tarihi esas alınarak hesaplanacak.
2 OCAK 2018 TARİHİ MİLAT OLACAK
Hükümet tarafından alınan karara göre, eğer sözleşmeler 2 Ocak 2018’den önce yapılmışsa, bedel 2 Ocak 2018’deki Merkez Bankası efektif satış kuru olan 3.77 lira üzerinden yapılacak. Bu karar kiracıların isteklerinin karşılandığını gösteriyor. 2 Ocak 2018’den önce 2 bin dolara kiralanan bir yer için kiracı, şuan TL olarak 12 bin TL kira ödüyor. Bu kişi 13 Ekim’den itibaren aynı yere aylık 7 bin 500 TL kira ödeyecek. Ancak buna enflasyon zammının ekleneceğini de hatırlatalım.
Peki 2 Ocak 2018 tarihinden sonra yapılan kiralamalarda döviz kuru ne olacak?
Eğer sözleşmeler 2 Ocak 2018’den sonra yapılmışsa, sözleşme dönüşümü için sözleşme tarihinde geçerli Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınacak. Mesela 4 Mart 2018 tarihinde sözleşmesi yenilenen bir kiracı, o tarihteki Merkez Bankası kuruna göre ödeme yapacak.Yani sözleşmesini temmuz veya Ağustos ayları içinde yenileyen kiracılar yüksek kira ödeyecek.
SÖZLEŞME YENİLENİRKEN TÜFEYE GÖRE ZAM YAPILACAK
Sözleşme yenileme sürecinde mal sahiplerine yönelik de bir düzenleme yapılıyor. Buna göre sözleşme yenileme sürecinde, TL karşılığı tutar 2 Ocak 2018’den yenileme tarihine kadar TUİK tarafından belirlenen TÜFE oranına göre zamlanacak.
2 Ocak 2018 tarihinden önce sözleşme yapmışsa, 13 Ekim 2018 tarihinde de sözleşmesini yenileyecekse, 13 Ekim’e kadar enflasyon zammını da TL’ye çevrilen kiraya katacak. 2 Ocak-13 Ekim 2018 tarihleri arasında yaklaşık yüzde 20’lik bir enflasyon yaşandı. Buna göre 2 bin dolar kira ödeyen bir kişinin kirası TL olarak 2 Ocak 2018 kuruna göre 3,77 x 2.000 = 7.540 TL olacak. Buna yüzde 20’lik TÜFE de eklenince yeni sözleşmedeki kira bedeli 7.540 x 1,2 = 9.048 TL olacak.
DÖVİZLE KİRA SÖZLEŞMESİ TL’YE ÇEVRİLİRKEN HESAPLAMA NASIL YAPILACAK?
1- Mevcut sözleşme tarihindeki TL baz alınacak. Sözleşme yenileme tarihi 2 Ocak 2018’den önceyse, 2 Ocak 2018 tarihindeki döviz kurlarına bakılacak. Mesela 14 Mart 2018 tarihinde sözleşme yenilenmişse, 15 Mart 2018 tarihli Merkez Bankası döviz kurları baz alınacak. Sözleşme 2 Kasım 2017 tarihinde yenilenmişse, 2 Ocak 2018 tarihli döviz kuruna bakılacak.
2- Yeni sözleşme tarihi ile, kur için baz alınan tarih arasındaki TÜFE oranı sözleşmeye yansıtılacak. Mesela 14 Mart 2018 tarihinde sözleşme yenilenmişse, TL’ye dönüşüm sözleşmesi 13 Ekim 2018 tarihinde yapılmışsa, TL’ye dönüştürülen tutara bu iki tarih arasındaki TÜFE oranında zam yapılacak. Dövizle sözleşme 2 Kasım 2017 tarihinde yenilenmiş, TL’ye dönüşüm 13 Eylül 2018 tarihinde yapılmışsa, 2 Ocak 2018-13 Eylül 2018 tarihleri arasındaki TÜFE oranında TL’ye dönüşe zam yapılacak.
Bir Yorum Yazın