İnşaat sektörünün milli gelirdeki payı yüzde 30’a çıktı. Açıklama TOKİ Başkanı M. Ergün Turan’dan geldi. Turan, yeni konut fiyatlarının artmamasını ise konut sektöründeki oyuncuların fedakarlık yapmasına bağladı. Üretimlerinin yüzde 25’ini kentsel dönüşüme ayırdıklarını söyleyen Turan, emeklileri 300 TL’den başlayan taksitlerle ev sahibi yapmaya devam edeceklerini söyledi.
İnşaat harcamaları 2016’da 450 milyarı buldu
2015 yılında 380 milyar olan inşaat harcamalarının, 2016 yılında 450 milyarı bulduğunu söyleyen TOKİ Başkanı M. Ergün Turan, sektörün milli gelir içindeki payının yüzde 8.9’a, bağlı sektörlerle birlikte dolaylı payının da yüzde 30’lara ulaştığını söyledi. Başkan Turan, “Bunun yanında kur ve faizden doğrudan etkilenen inşaat sektörü, piyasaların ekonomik tedbirlerle dengelendiği süreci, fedakârlıkla ve başarıyla yürütmesini bilmiştir” diye konuştu. Düşen faiz oranlarının ve başlatılan kampanyaların da etkisiyle, konut satışlarının 2016’da 1 milyon 340 bini aştığı hatırlatan Başkan Turan, “Bu aşamada konut üreticilerimizin de gösterdiği fedakârlıkla, yeni konut fiyatlarındaki artış enflasyonun altında bir seyir izleyerek yüzde 2.9 oldu. İkinci el konutlarında ise bu artış oranı yüzde 9’ları geçti. Ayrıca piyasaya duyulan güvenle birlikte ipotekli konut kredileri de yüzde 9.4 oranında arttı” diye konuştu.
32 milyarlık hasılat paylaşımı
İnşaat sektörünün yurtiçinde ve yurtdışında çok başarılı projeler geliştirdiğinin altını çizen Turan, “TOKİ ve iştiraki şirketlerimiz de özel sektörle birlikte çok sayıda projeler üretmektedir. Mesela Hasılat Paylaşımı Modeli olarak geliştirilen projeler özel sektörle işbirliği içinde yaptığımız projelerdir. TOKİ ve İştiraklerinin şimdiye kadar ürettiği konutların yaklaşık yüzde 15’i, yani 110 bini bu kapsamda üretilmiştir” dedi. Başkan Turan, şu bilgileri verdi: “Hasılat paylaşımı kapsamında üretilen 110 bin konutun ihale bedeli ise yaklaşık 32 milyar lira. Bu konuda ek bazı rakamlar vermek isterim; 2016’da ülkemizde 986 bin konuta yapı ruhsatı verilirken, 750 bin konuta da Yapı Kullanma İzin Belgesi verildi.”
10 yılda konut üretimi ikiye katlandı
Türkiye’de 10 yıl önce, yılda 326 bin konut üretilirken, bu rakamın ikiye katlanarak 750 bine çıktığını söyleyen Başkan Turan, ” Ülkemizde yaklaşık 23 milyonun üzerinde konut var ve bu konutların da 8 milyona yakını 1990 öncesinde yapılmıştır. Bu çerçevede 6 milyonun üzerinde konutun yenilenmesi gerekiyor. Bu şu demektir, sektörün önünde kentsel dönüşüm kaynaklı büyük bir yatırım ekonomisi duruyor. Dolayısıyla sektörün tüm paydaşları ve 200’ün üzerindeki alt sektör için, özellikle hızlanan kentsel dönüşüm projelerindeki potansiyeller açıkça görülüyor” ifadelerini kullandı.
Yüzde 85 sosyal konut üretiyoruz
Başkan Turan, yaklaşık 2.5 yıl önce aldıkları kararlar sonucu yatay mimariye öncelik verdiklerini belirterek, “2016 yılında ihale edilen 64 bin 822 konutun 47 bini, yani yaklaşık yüzde 74’ü, 6 ve daha az katlı binalardan oluşmuştur. Bu kapsamda üç yıl içinde ihalesi gerçekleştirilen konut sayısı 93 bini geçmiştir” dedi. Başkan Turan, TOKİ’nin 14 yıllık süre içinde ürettiği konutların yüzde 85’inin sosyal konut niteliğinde olduğunu belirterek, “Fakat son yıllarda ürettiğimiz konutların ise yaklaşık yüzde 95’i sosyal konuttur. 2016 yılında ise bu rakam yüzde 98’e çıkarılmıştır” diye konuştu.
Emekliye ayda 300 lira taksitle ev
Özellikle evi olmayan emekliler için her projeden ayrılan konut oranının yüzde 25 olduğunu söyleyen Başkan Turan, “240 aya kadar vade yapılmakta, taksit oranları da 300 TL’den başlamakta ve şehirlere göre fiyat aralığı değişmektedir” şeklinde konuştu. Başkan Turan, şöyle devam etti: “Nisan ayı sonu itibarıyla ihale ettiğimiz ve ihale sürecinde olan konutların sayısı toplamda 783 bini geçmiştir. İdaremizin 10 yıllık konut üretim ortalaması yaklaşık 50 bindir. 2016 yılında ihale edilen konut sayısı ise 64 bindir. 2015 yılında konut ve konut dışı olmak üzere toplam 5 milyar 256 milyon liralık (KDV hariç)168 ayrı proje ihale edilirken, 2016 yılında hem konut hem diğer işler bazında yüzde yüz bir artış sağlanmış ve 11 milyar 46 milyonluk ihale gerçekleştirilmiştir. İdarenin toplam iş ağırlığında konutun oranı da yüzde 45’ten yüzde 55’e çıkarılmıştır.”
65 bin konut ihale edilecek
Başkan Turan, 2017 yılında 65 yeni konutu ihale edeceklerini belirterek, “Nisan ayı sonu itibarıyla ihale edilmiş ve ihale sürecine girmiş konut sayısı yaklaşık 26 bin civarındadır. Ayrıca Hatay’dan başlayan 688 bin 240 metre uzunluğunda Fiziki Güvenlik Duvarı, 692 bin metre uzunluğunda yol, kapı, kule gibi hizmetlerin yapımını ihale etmiş durumdayız. Eylül 2016 da başlayan bu çalışmalar kapsamında yaklaşık 770 milyon sözleşme bedeli olan toplam 30 ihale gerçekleştirilmiştir” diye konuştu. Güvenlik açısından zor ve tehlikeli şartlar altında yürütülen işlerin seviyesi ortalama yüzde 70’leri geçtiğini anlatan Başkan Turan, “Şanlıurfa sınırında ise 48 bin metrelik alanın geçici kabulü yapılmış, Hatay sınırında da 41 bin metre uzunluğundaki alan geçici kabul aşamasına getirilmiştir. Diğer alanlarda da süratle çalışmalar devam etmektedir” diye konuştu.
2023 hedefimiz 1 milyon 200 bin konut
Başkan Turan, Türkiye’nin 2023 hedefleri doğrultusunda sağlıktan eğitime, alt yapı yatırımlarından sanayiye, büyük bir kalkınma hamlesi içinde gelişimini sürdürdüğünü belirterek, “TOKİ olarak, vatandaşlarımızın en temel gereksinimi olan barınma ihtiyacını karşılamak için 2023 hedefimizi 1 milyon 200 bin konuta çıkardık” dedi. 2002’den bu yana yaklaşık 790 bin konut ve 8 bini aşan sosyal donatı üretim rakamına ulaştıklarını kaydeden Turan, “2023’te 1 milyon konut hedefimiz vardı. Biz bunu 200 bin yukarı revize ettik. Önümüzdeki 5 yıl için artık 400 bin bin konut üretme hedefimiz var. İnşallah 2023’te 1 milyon 200 bin hedefine varacağız. Bu hedefle 2023 yılında 5 – 5.5 milyon vatandaşımız TOKİ’nin yapmış olduğu konutlarda yaşayacak” şeklinde konuştu.
Dikey değil yatay
Başkan Turan, TOKİ’nin 2023 giden yol haritasındaki en önemli unsurlardan birinin tüm projelerde yatay bir yapılaşma olacağını söyledi. Turan, “Huzur bulduğumuz geleneksel yaşam kültürünün modern şehirlerimizde hayat bulması için, sosyal ihtiyaçlara cevap verecek, mahalle kültürünün oluşmasına imkân tanıyan projeler üretiyoruz” dedi.
Önceliğimiz kentsel dönüşüm
Başkan Turan, “Şu anda yaklaşık 2 milyar ihale bedelli 15 bin 102 konutun inşaatı devam etmektedir. Bugüne kadar bu konutlar için bizzat İdaremiz tarafından ödenen hak ediş miktarı yaklaşık 400 milyon TL’dir. Bunun dışında son üç yıl içinde kamu kuruluşlarımızın ihtiyaç duyduğu hizmet binaları ve diğer işlerin yapımı konusunda 22’si ana, 18’i ek protokol olmak üzere toplam 30 protokol imzalanmış, 7 protokol de imza aşamasına gelmiştir” şeklinde konuştu. Kentsel dönüşümün TOKİ’nin önceliği olduğunu vurgulayan Turan, “Şuanda 54 İl’de kentsel yenileme programı kapsamında 125 bin 214 konut ihale edilmiş, yaklaşık 90 bin konut bitirilmiştir. Toplam konutlar içerisinde kentsel dönüşümün oranı %16,27 iken, bu rakam 2016 yılında yaklaşık %25’e çıkarılmıştır” ifadelerini kullandı.