İstanbul Beşiktaş sahilinde Kabataş’ta inşasına başlanan ve yukarıdan bakıldığında martıyı andıtması nedeniyle Martı Projesi olarak adlandırılan aktarım merkezinin ayrıntıları belli oldu. Deniz, raylı sistem ve karayolu taşımacılığını entegreedecek projede Kabataş’tan Üsküdar’a yapılacak denizaltı yaya yoluna ulaşımın yanı sıra kafeler, sebze-meyve pazarı, sanat galerisi ve sahaflar da bulunacak.
Proje 100 bin metrekare alana yayılacak
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından, İstanbul’da deniz, raylı sistem ve karayolu taşımacılığını entegre etmek amacıyla yapımına başlanan, Mimar Hakan Kıran’ın 2004 yılından beri üzerinde çalıştığı proje kapsamında denize kazıklar üzerinde 11 bin 243 metrekare ilave dolgu yapılacak. Eski dolgu alanla birlikte denizdeki toplam dolgu alan 19 bin 230 metrekare olacak. Rıhtım ve iskeleler kazıklar üzerine inşa edilecek. Proje toplamda 100 bin metrekarelik alana yayılacak.
Trafik meydanın altına alınacak
Martı projesi Kabataş ile Üsküdar denizaltına yapılacak yaya ve bisiklet yoluyla bağlantılı olacak. Kabataş Meydanı’nın altında iki kat olacak. Birinde otopark ve teknik alanlar, diğerinde finüküler, toplu ulaşım bağlantı yolu, sebze meyve pazarı, kafeler, sahaflar, sanat galerisinden oluşan toplam 12 dükkan bulunacak. Finüküler istasyonunun üst katı yıkılıp araçların geçmesi sağlanacak. Tramvay en üstte açıkta olacak. Meydanın altındaki metro istasyonu eksi 40 metreden konuşlanacak. Metrodan inenler yürüyen merdivenlerle önce alt meydana çıkacak. Burada otobüs durakları ve taksi cepleri ve otopark olacak.
Yeni meydanda konserler düzenlenecek
Açık meydanda konser, yılbaşı ya da Ramazan ayı organizasyonları düzenlenebilecek. Ulaştırma raporunda yer alan bilgiye göre, vapur iskelesi yolcu kapasitesi yüzde 80 artıyor. Projeye göre toplam 4 iskele olacak. Ana iskele Şehir Hatları’na hizmet verecek. 2 iskele motorlara, Karaköy tarafında olan iskele de deniz otobüslerine ayrılacak.
Tur operatörlerinin araçları meydanın altına çekilecek
Dolmabahçe Sarayı’nın önündeki alanda bekleyen tur operatörlerinin araçları kaldırılıp, Kabataş Meydanı’nın bir alt katındaki 22 otobüs kapasiteli otopark alanına çekilecek. İSPARK’ın işleteceği otopark, 25 bin metrekare ve 527 araç kapasiteli. Tur otobüsleri için de 3 bin 300 metrekarelik otopark yapılacak. Anadolu yakasına geçecek olanlar araçlarını bu otoparka bırakabilecek.
Tarihi çeşme korunacak
Proje alanındaki tarihi eserler arasında, Molla Çelebi Camisi, Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi, Çizmeci Başı Mahmut Ağa Kabri, Koca Yusuf Paşa Çeşmesi ve sebili, Şeyhülislam Esad Çeşmesi ve Hadika Taşı (Kabataş kitabesi) yer alıyor. Meydandaki çeşme yerinde kalacak. Çeşmeye dokunmamak için, bulunduğu alan bodrum katlara kadar dolu olarak inecek. Yeni düzenlemeye göre, önünden geçen yol yeraltına alındığında, Molla Çelebi Camisi’nin etrafı genişleyip, kullanım imkanı artacak.
Ağaçlar envantere işlendi
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Hüseyin Dirik ve Prof. Dr. Kamil Şengönül tarafından hazırlanan rapora göre, proje alanındaki ağaç envanteri şöyle: “77 doğu çınarı, 39 kokarağac, 2 incirin de aralarında olduğu, mor salkım, defne, Londra çınarı, yalancı akasya, at kestanesi, yabani erik, Himalaya sediri, kızılçam, kiraz ve erguvan türlerinin yer aldığı toplam 510 ağaç. Bunların 312 tanesi normal gelişmiş sağlıklı, 147 tanesi zayıf gelişmiş sağlıklı ağaç. 8’i kurumak üzere, 12’si kurumuş. Envanteri çıkarılan ağaçların yaşları 5 ila 100 arasında. Çoğunluğu 30-40 yıllık ağaçlar. Başta kokarağaç olmak üzere az sayıda kendiliğinden alana yerleşenler dışında çoğu dikim yoluyla oluşmuş. Bunların arasında 15 tane anıt ağaç bulunuyor. Alana ayrıca birçok yetişmiş ağaç eklenecek.”
Dolgu yapılacak alanda endemik tür yok
İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bayram Öztürk tarafından, deniz dibi incelendikten sonra hazırlanan raporun sonuç bölümünde, “Dolgu veya inşaat yapılacak alanda korunması gereken denizsel türler bulunmamaktadır. Ayrıca endemik türler de mevcut değildir” ifadesi yer alıyor.