İstanbul Yeni Havalimanı (İYH) dünyada sıfırdan yapılan en büyük havalimanı olacak. Halen 24 bin kişinin çalıştığı şantiyeye 6 bin kişi deha alınacak. Havalimanı bittiğinde dolaylı yollar da dahil 1,5 milyon kişiye istihdam sağlayacak. Türk ekonomisnin yüzde 5’ini yeni havalimanı sağlayacak.
İGA Havalimanları İnşaatı CEO’su Yusuf Akçayoğlu Milliyet’in sorularını yanıtladı.
Sahada kaç bin kişi çalışıyor şu anda?
24 bin kişi. Türkiye’de tek bir projede istihdam edilen en yüksek çalışan rakamı. Temmuz ayına kadar ilave 6 bin kişilik ek istihdam daha yaratacağız. Bu, doğrudan alımlarımız yanı sıra taleplerimiz doğrultusunda alt yüklenicilerimizden de olacak.
Havalimanı hizmete girdiğinde kaç kişi çalışacak?
Doğrudan 100 bin, yan sektörlerle birlikte 1.5 milyon kişiye yeni istihdam alanı sağlayacak. 7 yıl içinde doğrudan çalışan sayısı 225 bine yükselecek.
Peki ne kadarlık bir ekonomi yaratmasını bekliyorsunuz?
Yılda yaklaşık 4.4 milyar dolar katma değer yaratılmasını bekliyoruz. Türkiye’nin ulusal ekonomisine katkısı, milli gelirin yüzde 4.9 seviyesinde olacak.
Devasa bir büyüklükten ve istihdamdan bahsediyorsunuz. Çalışanlar için Arnavutköy civarında toplu konut benzeri yeni yaşam alanları oluşur mu?
Burası 76.5 milyon metrekare alanla dünyanın en büyük havalimanı. Atlanta, Pekin gibi en yakın takipçilerine 2-3 katı fark atıyor. Airport City kavramıyla havalimanları kuruluş amaçları dışında da misyon yüklendiler. 90 milyon yolcunun yarısının transfer yolcusu olduğunu varsayalım. Kalan 45 milyon yolcu İstanbul’a girip çıkacak. 45 milyon insanın ekonomiye katkısını maksimum düzeye çıkaracak lojistik, serbest bölge oluşumlarının hepsini hayata geçireceğiz.
Dünyada daha küçük projelerin belgeseli yayınlanıyor. Süper mega projenin belgeseli olacak mı?
Çalışmaların her saniyesi kaydediliyor şu anda. 15 farklı noktadan, haftada üç kez de drone çekimleri yapılıyor. Burada tarih yazılıyor, belgeseli yapılacak tabii.
AVM bölümü nasıl olacak?
Çok büyük boyutta transfer yolcusu ağırlayacağız. Yolcuların eğlenceli, konforlu vakit geçirmesini sağlayacak üniteler önemli. Çok şık yeme içme alanları, şahane bir otel, çok lüks bir AVM yapıyoruz. 50 bin metrekare net alanlı duty-free olacak. Dünyanın en lüks markaları burada mağaza açacak. Tabii Türk markalar da.
Öte yandan 10 bin metrekaresi kara, 10 bin metrekaresi hava tarafında olmak üzere yeme-içme alanları olacak. 400’den fazla yerli ve yabancı markayı tüketici ile buluşturacağız. Muazzam bir konfor sunacağız. Bu konfor sayesinde THY’in rekabetçi gücü daha da artacak, yatırımda gelir yaratacak.
Toplu taşımaya entegrasyon çalışmaları ne aşamada?
Ulus’ta oturuyorum, buraya 35 dakikada geliyorum. Göktürk’ten başlayıp Arnavutköy’e kadar giden D20 yolunun genişletilmiş olanı yapılıyor şu anda. Açılışımıza yetişecek. Kuzey Marmara Otoyolu’nun bağlantısı olacak biliyorsunuz. Havaalanına entegre 5 istasyonlu Gayrettepe metro inşaatı ise başladı. Bizimle aynı zamanda hizmete girecek.
Metro ile 25 dakikada Mecidiyeköy’e gidilebilecek. Havalimanının içindeki istasyonda inip 300 metre yürüdüğünüzde terminalde olacaksınız.
Dört fazda tamamlanacak tesisin, ilk fazında 90 milyon yıllık yolcu kapasitesine sahip terminal ve üç pisti 2018’de açmayı planlanıyoruz.
Size özel geliştirilen yerli teknolojiler oldu mu?
Olmaz olur mu! Şişecam mesela içerideki enerji kaybını azaltan, gereksiz karbon salınımını engelleyen camlar üretti. Yer altı sularını arıtarak kullanmaya yönelik çalışmamız sürüyor. Geri dönüşüm, çevre ve sürdürülebilirlik noktasında çok önemli projeleri hayata geçiriyoruz. GRI onaylı sürdürülebilirlik belgemizi aldık. İstanbul Yeni Havalimanı’nda yer alacak tüm ticari işletmeler yeşil kuruluş sertifikasına sahip olacak. Bu sayede İYH, Türkiye’nin ilk “Yeşil Havalimanı Sertifikası”na sahip olacak. Haziran’da, Kazakistan’da yapılacak, ‘geleceğin enerjisi’ temalı Expo’da çevre ülkeler de, enerji tasarrufuna yönelik teknolojimizi inceleme fırsatı bulacak. Maketimizle Türkiye pavyonunda yer alacağız.
İnşaatta yerli malzeme kullandınız hep…
Hafriyat, beton, çimento, demir-çelik, seramik, cam temininde bugüne kadar 1000’e yakın yerel firma ile çalıştık. Doğal granit kaynaklarımız az olduğu için mesela yapma granite döndük. Granitte kalitenin yakalanması içinde birçok firmanın Ar-ge çalışmalarını destekledik.
Ekranların hepsini Vestel yapıyor mesela. Bana göre, mega projeleri süper mega yapan özellik, yerli oyuncuları işin içine sokarak, rekabetçi düzeylerinin artmasına katkıda bulunmak.
Uzun süre TAV’ın yurtdışı projelerinde çalıştım. Bir Körfez ülkesinde mesela ihale kazanıyorsunuz, fayansından tutun, boyasına kadar projenin müşaviri, sizi kendi ülkesine yönlendiriyor. Ülkesinin ekonomisini ayakta tutmak için türlü oyunlar yapıyor, sizi zorluyor. Kendi ülkenizden götürdüğünüzde parasını ödemiyor. 6 yıl Rusya, 10 yıl Ortadoğu, üç yıl Amerika’da çalıştım. Uluslar arası oyunun nasıl işlediğini gördüğünüzde milliyetçilik yönünüz gelişiyor. Türkiye’den fayans getiremiyorduk, düşünün.
Yurtdışı deneyimlerimde bilenmiştim. Burada Türk malını nasıl kullanırız motivasyonu oldu haliyle. Hem işgücü, hem malzeme hem ekipmanda maksimum yerli kaynak kullandık.